“Αι γαρούφαλό μου”: Όταν ο Κουνάδης ξεγέλασε την Χούντα

Πολλές φορές σε έλληνες συνθέτες ή στιχουργούς έχουν αποδοθεί για διάφορους λόγους μελωδίες και στίχοι που ανήκουν σε άλλους. Μία τέτοια χαρακτηριστική περίπτωση είναι ένα από τα πιο υπέροχα τραγούδια της Βιτάλη, το «άι γαρούφαλο μου», που θεωρείται πως έχει γράψει ο Αργύρης Κουνάδης, που έφυγε σαν σήμερα από την ζωή, το 2011. Ήταν ένα τραγούδι αφιερωμένο στον Νίκο Μπελογιάννη και τους στίχους έγραψε ο Βαγγέλης Γκούφας. Στην πραγματικότητά, όμως, η μελωδία του τραγουδιού, είναι από ένα τραγούδι του ισπανικού εμφυλίου πολέμου!

Ήταν η θλιβερή περίοδος της επταετίας, στα τελειώματά της. Ο Αργύρης Κουνάδης ζούσε στην Γερμανία, όπου ήταν καθηγητής στο Φράιμπουργκ, αλλά είχε έρθει στην Ελλάδα θέλοντας να ηχογραφήσει έναν δίσκο πάνω σε στίχους του Βαγγέλη Γκούφα. Ήταν τραγούδια, όλα πολιτικά, φυσικά συγκαλυμμένα από το φόβο της λογοκρισίας. Χαρακτηριστικός ήταν ο τίτλος του δίσκου: «Δεν περισσεύει υπομονή», που τα έλεγε όλα.  

Βασική ερμηνεύτρια του δίσκου ήταν η Σωτηρία Μπέλου, ωστόσο εκτός από εκείνην στον δίσκο συμμετείχαν ακόμη ο Σταύρος Πασπαράκης και μια νεαρή και πρωτόβγαλτη τραγουδίστρια, η Ελένη Βιτάλη, η οποία είχε αναδειχτεί ως τραγουδίστρια δημοτικών τραγυδιών, όμως ο Πατσιφάς είχε σ εμεγάλη εκτίμηση τις φωνητικές της δυνατότητες.

Όταν ο Κουνάδης την άκουσε συμφώνησε αμέσως και της έδωσε να πει ένα από τα ωραιότερα τραγούδια. Η Βιτάλη το ερμήνευσε μοναδικά, χωρίς να γνωρίζει πως αναφερόταν στον Νίκο Μπελογιάννη.

Δεν ήταν όμως, μόνο αυτό το μυστικό. Το δεύτερο μυστικό είναι πως η μελωδία του προερχόταν από ένα τραγούδι του ισπανικού εμφυλίου, το «Κόκκινος πετεινός, μαύρος πετεινός»! Η πληροφορία αυτή δεν ήταν δυνατό να αναφέρεται πουθενά καθώς κάτι τέτοιο θα σήναινε αυτόματα πως θα κοπέί από τη λογοκρισία. Έτσι εμφανίστηκε ως σύνθεση του Κουνάδη. Η αλήθεια είναι πάντως, πως ο Κουνάδης και η Λύρα δεν φρόντισαν μετά την πτώση της χούντας να αποκαταστήσουν την αλήθεια.

Ακόμα κι έτσι, πάντως, χρωστάμε στον Κουνάδη, αλλά κυρίως στην Βιτάλη την μεταφορά –και ίσως την διάδοση- μιας υπέροχης μελωδίας και ενός βαθιά αντιφασιστικού ύμνου.