By ΤΟΥ ΛΑΜΠΗ ΑΠΟΣΤΟΛΙΔΗ (Μέρος ια΄)
Ο θρίαμβος των Ελληνικών όπλων στα Δερβενάκια ήταν έργο της στρατηγικής μεγαλοφυίας του Θ. Κολοκοτρώνη και του απαράμιλλου ηρωισμού των συνεργατών του οπλαρχηγών Αντώνη και Γιαννάκη Κολοκοτρώνη κ.ά. και ιδιαίτερα του ανεψιού του Νικήτα Σταματελοπούλου. Αλλά ακόμη και μέχρι τον τελευταίο πολεμιστή, όλοι αγωνίσθηκαν με πρωτοφανή τόλμη, γενναιότητα και αυτοθυσία. Διεκρίθηκαν επίσης ακόμη και οι γυναίκες της περιοχής – Σολυγείας – Κλεωνών – Αγίου Βασιλείου, που κατρακυλούσαν πελώριες πέτρες από τα γύρω υψώματα και αύξαιναν την σύγχυση και τον πανικό στις τάξεις του εχθρού.
Η περίφημη στρατιά του Δράμαλη, που απειλούσε να καταπνίξει στο αίμα την Ελληνική Επανάσταση και να εξολοθρεύσει τους Πελοποννησίους αγωνιστάς, αποδεκατίσθηκε. Αν μάλιστα εφαρμοζόταν στην εντέλεια όλο το σχέδιο του Θ. Κολοκοτρώνη και συμπληρωνόταν η κυκλωτική κίνηση και η επίθεση κατά Τουρκικής Στρατιάς, που υποχωρούσε από την Κουρτέσα και από τα τμήματα του Π. Γιατράκου, Δ. Τσώκρη και του Δ. Πλαπούτα, για να καταλάβουν οι πρώτοι το Χαρβάτι (Μυκήνες) και ο Πλαπούτας την Κλένια, η καταστροφή των εχθρών θα ήταν ολοκληρωτική. Όπως χαρακτηριστικά έλεγε ο Θ. Κολοκοτρώνης «δεν θα έμενε ρουθούνι από δαύτους». Ωστόσο, περισσότερο από το ένα τρίτο της Στρατιάς του Δράμαλη είχε εξοντωθεί. Το περίφημο ιππικό του «είχε τεθεί εκτός μάχης», ή περιήλθε στα χέρια των νικητών.
Το μεταγωγικό του έπαθε πανωλεθρία. Όλα του σχεδόν τα πολεμοφόδια έμειναν στον τόπο της μάχης. Άφθονα ήσαν τα λάφυρα, που εκέρδισαν οι νικητές. Φορτία ολόκληρα από κιβώτια με χρήματα, τιμαλφή ανεκτίμητης αξίας, σκεύη και πλούσιος ρουχισμός, καθώς και βαρύτιμα όπλα και ένα σημαντικό μέρος από τους περίφημους θησαυρούς του Αλή Πασσά των Ιωαννίνων περιήλθαν στους Έλληνες πολεμιστές. Εκτός αυτά, μόνο από την μάχη του Αγιονορίου, σχηματίσθηκε μιά επιβλητική συνοδεία από 200 Τούρκους αιχμαλώτους, 36 καμήλους, 800 αραβικούς ίππους, και 1.200 ημιόνους, κατάφορτους από όπλα, πολεμοφόδια και αποσκευάς του πανικοβλήτου εχθρού.
Αλλά το πλέον σημαντικό κέρδος του Ελληνικού θριάμβου ήταν η πτώση, η πραγματική συντριβή του ηθικού των Τούρκων που δεν επρόκειτο να αναπτερωθεί σ’ όλη την διάρκεια του ιερού αγώνα της Παλιγγενεσίας των Ελλήνων. Ενόμιζαν οι Τούρκοι, ότι θα αντιμετώπιζαν όπως διακήρυσσε ο πριν αγέρωχος αρχηγός τους Δράμαλης, χίλιους κλέφτες, που έπρεπε να τους πιάσουν με τα χέρια τους, «τα γενναία και υπερήφανα τέκνα του Οσμάν». Και αντί αυτών επίστευσαν, ότι είναι αναρίθμητοι λέοντες, που ορμούν ακάθεκτοι από τις χαράδρες, τα φαράγγια από κάθε βράχο και θάμνο για να ενσπείρουν τον όλεθρο.
Με τσακισμένο το ηθικό, θα ξαναγυρίσει, άδοξος και περιφρονημένος ο Δράμαλης, στην Κόρινθο, όπου και πρόωρα εξεμέτρησε τη ζωή του στις 8 Δεκέμβρη.
Η συμφορά του, – «η νίλα τού Δράμαλη» – θα καταστεί από τότε παροιμιώδης.
Τα Δερβενάκια, για άλλη μιά φορά αποθανατίσθηκαν. Πάνω σ’ αυτούς τους απέριττους βράχους της Κορινθίας γης, που πλαισιώνονται από ολοπράσινους θάμνους, στήθηκε σε ακατάλυτο βάθρο η Ελευθερία των Ελλήνων. Έγιναν, όπως εμπνεύσθηκε ο ποιητής, «η χερσαία Σαλαμίς», όπου θραύστηκαν η Τουρκική υπεροψία και η ύπουλη Τουρκοφιλία των Μεγάλων Δυνάμεων της «Ιεράς Συμμαχίας».
Διαλύθηκαν κι έγιναν στάχτη και καπνός οι ονειροφαντασίες του Μέττερνιχ και του επιπόλαιου Τσάρου της Ρωσίας, που ανυπόμονα περίμεναν στο Συνέδριο της Βερόνας το άγγελμα – που ωστόσο δεν πήραν ποτέ! – της καταστολής της Ελληνικής «αποστασίας».
Ντροπιασμένοι εξαφανίσθηκαν από τότε οι Τουρκόφιλοι, για να αντικατασταθούν από τους ευγενείς Φιλέλληνες: «… και ούτως – έγραφε τότε ο Πύρος ο Θετταλός – εχαλάσθη εκείνη η τρομερά εκστρατεία τού Δράμαλη πασιά. Ταύτα ακούσαντες οι χριστιανοί της Ευρώπης, έτρεξαν αυθόρμητοι οι εναρετώτεροι αυτών, να βοηθήσουν την Ελλάδα με κάθε είδος βοήθειας, συσταίνοντες κομιτάτα εις όλα τα μέρη του κόσμου».
Η εθνική υπερηφάνεια, που γιγαντώθηκε από το αθάνατο Έπος των Δερβενακίων αντικαθρεφτίζεται στον Εθνικό μας Ύμνο. Και μπορεί να πει κανείς, ότι ήταν πηγή έμπνευσης για τον Εθνικό μας Ποιητή Διονύσιο Σολωμό, όπως ενθουσιαστικά ψάλλει στις μεγαλόπνευστες στροφές του, τις αφιερωμένες στη «Μάχη της Κορίνθου»:
75. Της Κορίνθου ιδού οι κάμποι.
Δεν λάμπει ήλιος μοναχά
Εις τούς πλάτανους δεν λάμπει
Εις τα αμπέλια, εις τα νερά.
76. Εις τον ήσυχον αιθέρα
Τώρα αθώα δεν αντηχεί
Τα λαλήματα, η φλογέρα,
Τα βελάσματα, το αρνί.
77. Τρέχουν άρματα χιλιάδες,
Σαν το κύμα ως το γιαλό
Αλλ’ οι ανδρείοι παλληκαράδες
Δεν ψηφούν τον αριθμό.
78. Ω Τριακόσιοι! σηκωθήτε
Και ξανάλθετε σ’ εμάς
Τα παιδιά σας θελ’ ιδείτε
Πόσο μοιάζουνε με σας
79. Όλοι εκείνοι το φοβούνται
και με πάτημα τυφλό
Εις την Κόρινθο αποκλειούνται,
Κι όλοι χάνονται απ’ εδώ.
80. Στέλνει ο άγγελος του ολέθρου
Πείναν και Θανατικό,
Που με σχήμα ενός σκελέθρου
Περπατούν αντάμα οι δυό.
81. Και πεσμένα εις τα χορτάρια
Απεθαίνανε παντού
Τα θλιμμένα απομεινάρια
Της φυγής και του χαμού.
82. Και εσύ αθάνατη, εσύ θεία,
Που, ό,τι θέλεις ημπορείς,
Εις τον κάμπο, Ελευθερία.
Ματωμένη περπατείς.
83. Στην σκιά χειροπιασμέναις
Στην σκιά βλέπω κι εγώ
Κρινοδάκτυλες Παρθέναις
Οπού κάνουνε χορό.
84. Στον χορό γλυκογυρίζουν
Ωραία μάτια ερωτικά,
Και εις την αύρα κυματίζουν
Μαύρα, ολόχρυσα Μαλλιά.
85. Η ψυχή μου αναγαλλιάζει,
Πως ο κόρφος κάθε μιάς
Γλυκοβύζαστο ετοιμάζει
Γάλα ανδρείας και ελευθεριάς.
86. Μες τα χόρτα τα λουλούδια,
Το ποτήρι δεν βαστώ,
Φιλελεύθερα τραγούδια
Σαν τον Πίνδαρο εκφωνώ.
87. Απ’ τα κόκκαλα βγαλμένη
Των Ελλήνων τα ιερά
Και σαν πρώτα ανδρειωμένη,
Χαίρε, ω Χαίρε Ελευθεριά!»
Comments