By 
Προχθές η Ντίνα Σπυροπούλου, επικεφαλής, πλέον, του «Κτήματος Σπυρόπουλος» στη Μαντινεία Αρκαδίας ανέβασε τη φωτογραφία που βλέπετε: ένα τσαμπί Μοσχοφίλερο πάνω στο κλίμα να περιμένει, ακόμα, στα τέλη του Σεπτεμβρίου, τον τρύγο.
Εξέχουσα θέση στις ετικέτες του «Κτήματος Σπυρόπουλος» έχει η Μαντινεία, ένας τυπικός οίνος της ποικιλίας Μοσχοφίλερο. Στην ορολογία του κρασιού «τυπικός οίνος» δεν είναι το συνηθισμένο κρασί. Αντιθέτως, είναι το κρασί που στο ποτήρι αποκαλύπτει στον υπερτατο βαθμό όλα τα χαρακτηριστικά της ποικιλίας που έχει οινοποιηθεί, όπως τα χαρακτηριστικά αυτά έχουν διαμορφωθεί από το συγκεκριμένο περιβάλλον που ορίζεται από το έδαφος και το κλίμα (terroir/τερουάρ).
Δεν μπορούν να φτιάξουν όλοι τυπικά κρασιά, δηλαδή.
Ελάχιστα πράγματα με συγκινούν όσο οι σκηνές του τρύγου. Είναι η κορύφωση μιας αλληλουχίας στιγμών όπου η υψηλή τεχνογνωσία αναμετριέται καθημερινά με τον απόλυτο κυρίαρχο στο παιχνίδι κρασί που δεν είναι άλλος από την ίδια τη φύση. Κανείς μας δεν μπορεί να πειθαρχήσει απολύτως τη φύση. Ούτε ο αμπελουργός, ο πιο εξειδικευμένος γεωργός.
Σε υψόμετρο 660μ ο τρύγος στο οροπέδιο της Μαντινείας είναι ο τελευταίος που γίνεται στην Ελλάδα. «Μπαίνει» στον Οκτώβριο, κάπου εκεί, λίγο πριν απο τη σοδειά των μήλων και της ελιάς, όταν έχει βγει το φρέσκο σέλινο γι αυτό και το κλασικό φαγητό «του τρύγου» στην Αρκαδία είναι το χοιρινό με σέλινο, ένα πιάτο που συνδυάζεται μοναδικά με το Μοσχοφίλερο.
Διαβάζοντας τη Ντίνα να μετράει το χρόνο με τον τρύγο σκέφτηκα, πάλι, ότι οι άνθρωποι της πόλης χάνουμε την πραγματική αίσθηση της ροής του χρόνου, όπως την ορίζει η φύση. Το έλεγε και η Εύη Βουτσινά, όταν μας καλούσε να μαγειρεύουμε «φαγάκια» με εποχικά υλικά αφήνοντας τη φύση να μετράει το χρόνο της ζωής μας μέσα στο διαμέρισμα στην πόλη.
Μιλώντας για τον τρύγο ως σημείο του χρόνου το μυαλό μου δεν μπορεί παρά να πεταχτεί στη Γαλλία.
Εκεί, σ’ ένα χωριό έξω από τη Λυών, στο Saint-Romain en gal, βρίσκεται ένας από τους πιο σημαντικούς αρχαιολογικούς χώρους της Ευρώπης. Πρόκειται για ένα ρωμαϊκό χωριό που ήκμασε τον 3ο αιώνα μ.Χ. Η Βίλα του Οινοποιού όμως που βρέθηκε εκεί δηλώνει μια διαρκή ενασχόληση με την αμπελουργία που πηγαίνει πίσω στους χρόνους του Καίσαρα, όταν βέβαια η Γαλατία είχε ήδη υποταχθεί ολόκληρη στους Ρωμαίους εκτός από το μυθικό γαλατικό χωριό του Αστερίξ, για να μην ξεχνιόμαστε. 
🙂
Η περιοχή είναι η οινοποιητική ζώνη του Coteaux du Lyonnais
Το Saint Romain en Gal ήταν ένα πλήρως εκρωμαϊσμένο χωριό που οι κάτοικοί του αντέγραφαν όλους τους τρόπους και τις μόδες της πρωτεύουσας Ρώμης.
Στην Οικία του Οινοποιού βρέθηκε ένα ψηφιδωτό Αγροτικό Ημερολόγιο που αναπαριστούσε τις εποχές του χρόνου με εικόνες από τις γεωργικές εργασίες κάθε εποχής. Βρισκόμαστε στο φθινόπωρο. Είναι το παχουλό, γυμνό αγοράκι καβάλα πάνω στον πάνθηρα που κρατά στο κεφάλι του μια αμπελοκουλούρα και οι εργασίες που αναπαριστούν τα ψηφιδωτά είναι τέσσερις: ο τρύγος, το πάτημα των σταφυλιών, η συγκομιδή της ελιάς και η συγκομιδή των μήλων.
Οι Ρωμαίοι είχαν εμμονή με τον έλεγχο του χρόνου και είναι και λογικό. Όταν έχεις να διοικήσεις μια αυτοκρατορία που απλωνόταν σε τόσα πλάτη και μήκη ο έλεγχος του χρόνου ως ικανή και αναγκαία συνθήκη διατήρησης της εξουσίας ήταν απαραίτητος. Τα ημερολόγια και στις αγροτικές περιοχές τα περίφημα Αλμανάκ ήταν εξαιρετικά σημαντικά. Ο ορισμός των εποχών, η ονοματοδοσία των μηνών η ίδια που διατηρούμε και σήμερα, αποτυπώνεται σε αυτά τα έργα που στόλιζαν τα εύπορα σπίτια.
Αν οι αναπαραστάσεις των εποχών και των μηνών στη μνημειακή ζωγραφική (ψηφιδωτά) μοιάζουν σήμερα προφανείς, οι αρχαιολόγοι μόχθησαν για να αποκρυπτογραφήσουν τον κώδικά τους.
Το κατάφεραν τον 19οαι όταν μελέτησαν επισταμένως ένα από τα πιο σημαντικά ημερολόγια που έχουμε στην ιστορία, τον Κώδικα του 334 μ.Χ. ή τον Κώδικα του Φιλόστρατου. Εκεί, έχουμε και την αρχαιότερη μνεία των Χριστουγέννων ως εορτής.
Ο καλλιτέχνης Φιλόστρατος είχε φιλοτεχνήσει μέσα σε όλα και τους μήνες. Βλέπουμε τον Σεπτέμβριο να κρατάει ένα τσαμπί με σταφύλι.
Από την Γαλλία και το Coteaux de Lyonais μέχρι το οροπέδιο της Μαντινείας, στις οινοπαραγωγικές περιοχές όλου του πλανήτη, οι δείκτες και του καλύτερου ρολογιού ακριβείας αδυνατούν να μετρήσουν το χρόνο. Εκεί τον χρόνο, εδώ και αιώνες, μπορεί να τον μετρήσει μόνον η άμπελος.
Comments