
του Αναστασίου Βασιλείου
Αρχικά είχε σχηματιστεί η εντύπωση ότι η λέξη – τοπωνύμιο Βραχάτι ήταν τουρκικής προέλευσης. Δηλαδή πως είχε προέλθει από δύο τουρκικές λέξεις ως συνθετικά μέρη στα χρόνια της τουρκικής σκλαβιάς. Από το μπράκ-άτ που σημαίνει: άστο τ’ άλογο ελεύθερο να βόσκει εδώ στον πλούσιο κάμπο, ή άστο το άλογο ελεύθερο να τρέχει στον απέραντο αυτό κάμπο. Το μπρακάτ έγινε αρχικά Μπρακάτι κι αργότερα, με την πάροδο του χρόνου, εξελληνίστηκε στη λέξη Βραχάτι, όπως διατηρείται και σήμερα.
Αληθοφανής ετυμολογία και ανάλυση, αλλ’ όμως βαθύτερη μελέτη κι έρευνα απέδειξε το αντίθετο. Η λέξη – τοπωνύμιο Βραχάτης (Βραχάτι) είναι αρχαιοελληνικής προέλευσης. Όπως και η λέξη Βόχα, ως εξελληνισμένη, φαίνεται ότι προέρχεται από την τουρκική λέξη μποχ (βρώμα, κοπριά) δηλαδή μποχ>μπόχα>βόχα. Αντιθέτως όμως είναι λέξη αρχαιοελληνική και σχηματίστηκε από τη ρίζα βουχ- και βωχ- η οποία σημαίνει τόπο, τοποθεσία, έκταση γης πλούσια σε βοσκή και κατάλληλη για την εκτροφή βοών.
Η ετυμολογούμενη κι αναλυόμενη λέξη Βραχάτης (Βραχάτι) σχηματίστηκε από δύο συνθετικά μέρη. Το πρώτο συνθετικό μέρος της λέξης είναι η ρίζα βράχ- του ρήματος βρέχω και το δεύτερο συνθετικό μέρος προέρχεται από το όνομα της θεάς της θεομηνίας της εποχής εκείνης, Άτη και Άτης καθώς και Άτι – Άτις (αάω>αFάτη>αάτη>άτη>άτι ή αFάτη>αάτα>άτα). Το ρήμα βρέχω και βρέχομαι έχει τρία θέματα. Από τη ρίζα βρέχ- σχηματίστηκαν οι λέξεις βρέχω, βρέξιμο, βρεχτός, βρεγμένος, βρέχτης, βρεχτούρα κλπ. Από τη ρίζα βρόχ- οι λέξεις βροχή, βροχερός, βρόχινος κλπ. Και από τη ρίζα βραχ- οι λέξεις βράχηκα, βραχέα κλπ.
Η λέξη βραχέα σήμαινε πλημμυρισμένα και λιμνάζοντα βρόχινα νερά, κατεβασιές, λασπόνερα. Η λέξη Άτη και Άτι προσωποποιημένη φανέρωνε τη θεά της βλάβης, της καταστροφής, της θεομηνίας. Η θεά Άτη προκαλώντας τη θεομηνία έφερνε τις κατεβασιές, τα βρόχινα λασπόνερα, μέσω των χειμάρρων και πλημμύριζε το βαθύπεδο της περιοχής, προξενώντας ζημιές και βλάβες στις καλλιέργειες, στα ζώα και στους κατοίκους.
Επομένως, έτσι προήλθε και παρέμεινε το τοπωνύμιο Βραχάτης και χωριό Βραχάτι. Στα παλιά χρόνια ήταν οικισμός της πόλης – κράτους της Αρχαίας Κορίνθου. Ο ξεροπόταμος Ζαπάντης (Ζα – πάντης), περισσότερο από τους άλλους συνετέλεσε να σχηματιστεί με την κατεβασιά του ιζηματώδης έκταση πλούσια σε χουμάδες και γόνιμο έδαφος. Ο Ζαπάντης τα πάντα πλημμύριζε με λασπόνερα. Οι κάτοικοι της περιοχής έκαναν προσευχές, παρακλήσεις και λιτανείες στο θεό Δία, για να στείλει τις αντίρροπες φυσικές δυνάμεις ν’ αποξεράνουν τον τόπο από τα λιμνάζοντα βρόχινα λασπόνερα, τα βράχεα.
Τέτοιες αντίρροπες δυνάμεις ήταν ο ήλιος, ο αέρας και το έδαφος. Ο ήλιος (Δίας) και ο αέρας (Αίολος) συντελούσαν στην εξάτμιση των λασπόνερων. Και το έδαφος, η γη (Δήμητρα, Δέα – μήτηρ) απορροφούσε προς το βάθος τα λιμνάζοντα λασπόνερα. Κι έτσι αποξεραινόταν το έδαφος του τοπίου κι ακολουθούσε η λύτρωση από τον όλεθρο της θεομηνίας. Οι παρακλήσεις και λιτανείες των κατοίκων του οικισμού, προσωποποιημένες ως θεές και θεαινές λέγονταν Λιταί (λιτανεύω – λιτανεία, λιτανός – λιτανία).
Comments