Ερνέστος Τσίλερ: Πέθανε 12 Νοεμβρίου 1923. Στο Βέλο το 1888 ο ναός της Αγίας Μαρίνας ένα από τα έργα του.

O Γερμανός αρχιτέκτονας Ερνέστος Τσίλερ, που αργότερα απέκτησε την ελληνική υπηκοότητα, άφησε διακριτό το αποτύπωμά του στο οικιστικό περιβάλλον της Αθήνας.

  Έφερε πρώτος στην Ελλάδα τον τεχνητό εξαερισμό και την κεντρική θέρμανση. Μεταμόρφωσε την Αθήνα του 19ου αιώνα από χωριό σε ευρωπαϊκή πόλη, προσδίδοντάς της την αρχιτεκτονική ταυτότητα και αισθητική που η πρωτεύουσα του νέου ελληνικού κράτους χρειαζόταν, συνδέοντάς την με το αρχαίο παρελθόν της. Αντικατέστησε τα παντζούρια με ρολά στα μαγαζιά της Αθήνας και κόσμησε τα κτίρια του με χυτοσιδηρά κιγκλιδώματα με σχέδια εμπνευσμένα από τη μυθολογία. Ο Ερνέστος Τσίλερ είναι ο πρώτος αρχιτέκτονας που χρησιμοποίησε σιδηρά υποστυλώματα στην οικοδομή.

  Ήρθε στην Ελλάδα σε ηλικία 24 ετών ώστε να επιβλέψει την ανέγερση της Ακαδημίας (σε σχέδια του Δανού εργοδότη του Θεόφιλου Χάνσεν), και πολύ γρήγορα κατάφερε να μπει στα αθηναϊκά σαλόνια και να γίνει ο αγαπημένος αρχιτέκτονας της αστικής τάξης. Με την υποστήριξή της, κατόρθωσε να δημιουργήσει έργα ανάλογης ποιότητας με εκείνα που χτίζονταν στην Βιέννη και στην υπόλοιπη Ευρώπη.

  Η εύνοια του βασιλέως και η ανάθεση σ΄ αυτόν της μελέτης των θερινών ανακτόρων στο Τατόι, στους Πεταλιούς και αργότερα του ανακτόρου του Διαδόχου προσελκύει όπως είναι φυσικό πλήθος μεγαλοαστών που του αναθέτουν τα μέγαρά τους ή τις εξοχικές τους επαύλεις.

  Γεννήθηκε στις 22 Ιουνίου 1837 στο Oberloessnitz της Σαξωνίας. Το 1855 γίνεται δεκτός στην Βασιλική Σχολή της Αρχιτεκτονικής του Πολυτεχνείου της Δρέσδης απ’ όπου αποφοιτά το 1858. Κατά τη διάρκεια των σπουδών του εργάζεται για ένα διάστημα στη Βιέννη στο γραφείο του Δανού αρχιτέκτονα Θεόφιλου Χάνσεν. Η γνωριμία μαζί του θα καθορίσει την καριέρα του. Λίγα χρόνια αργότερα, το 1861, ο Τσίλλερ φθάνει στην Αθήνα ως εκπρόσωπος του Χάνσεν και αναλαμβάνει την επίβλεψη της κατασκευής της Ακαδημίας Αθηνών.

  Ο Τσίλλερ (αριστερά) μαζί με τον αρχιτέκτονα Θ. Χάνσεν κατά την κατασκευή της Ακαδημίας Αθηνών

Γρήγορα εντάσσεται στην αθηναϊκή κοινωνία και εγκαθίσταται στην Ελλάδα. Παντρεύεται Ελληνίδα δημιουργεί οικογένεια και παραμένει στη χώρα μέχρι τον θάνατό του το Νοέμβριο του 1923. Στα πρώτα χρόνια της παραμονής του στη χώρα ο Τσίλλερ περιοδεύει την Ελλάδα για να γνωρίσει τους αρχαιολογικούς της θησαυρούς. Μετά την έξωση του Όθωνα τα έργα στην Ακαδημία διακόπτονται και ο Τσίλλερ θα επιστρέψει για ένα μικρό διάστημα στη Βιέννη.

  Το 1868 επανέρχεται στην Ελλάδα και το 1872 διορίζεται καθηγητής στο Σχολείο των Τεχνών, τον πρόδρομο του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου. Οι παραγγελίες έρχονται η μια μετά την άλλη. Ο Τσίλλερ έχει πια καθιερωθεί. Η εύνοια του βασιλέως και η ανάθεση σ΄ αυτόν της μελέτης των θερινών ανακτόρων στο Τατόι, στους Πεταλιούς και αργότερα του ανακτόρου του Διαδόχου προσελκύει όπως είναι φυσικό πλήθος μεγαλοαστών που του αναθέτουν τα μέγαρά τους ή τις εξοχικές τους επαύλεις. Παράλληλα σχεδιάζει σειρά δημοσίων και δημοτικών κτιρίων και ναών. Μικρό μόνο τμήμα της επαγγελματικής του δραστηριότητας αποτελούν το Εθνικό (Βασιλικό) Θέατρο της Αθήνας, τα θέατρα της Πάτρας και της Ζακύνθου (κατεδαφισμένο), το Μουσείο της Ολυμπίας, το Χημείο, η Αγορά του Πύργου, ο ναός του Αγίου Λουκά Πατησίων, ο Ναός της Φανερωμένης στο Αίγιο. Μέχρι σήμερα δεν έχει γίνει ακόμα δυνατή η πλήρης καταλογογράφηση του συνόλου του έργου του.

 

Ανεξάρτητα όμως από το πλήθος των κτιρίων που μελέτησε, τα οποία πρέπει να ξεπερνούν τα 600, ο Τσίλλερ αποτελεί για τη νεοελληνική αρχιτεκτονική ένα ιδιαίτερα σημαντικό κεφάλαιο. Το αρχιτεκτονικό του έργο, που εκτείνεται χρονικά στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα και στις αρχές του 20ου, χαρακτηρίζεται από δημιουργική πνοή και από αίσθηση καλλιτεχνικής ελευθερίας. Αυτή η κλασικιστική στην αρχή αίσθηση θα σφραγίσει τη φάση του ώριμου αθηναϊκού νεοκλασικισμού για να προχωρήσει προς τον εκλεκτισμό και το ρομαντισμό κυρίως στις ιδιωτικές κατοικίες. Στην αρχιτεκτονική όμως των δημόσιων κτιρίων θα διατηρήσει το ελληνικό πνεύμα του κλασικισμού, ενώ αντίστοιχα στην εκκλησιαστική αρχιτεκτονική θα προσπαθήσει να διαφυλάξει τη βυζαντινή παράδοση.

  Επισημοποίησε την σύνδεση της Αναγέννησης με την Αρχαιότητα, με διακριτές εκλεκτικιστικές τάσεις όπως την εφάρμοσε πρώτος ο δάσκαλός του. Η προσωπική συμβολή του Τσίλλερ συνίσταται στον συνδυασμό ελληνικών δομικών και διακοσμητικών στοιχείων με την αναγεννησιακή αρχιτεκτονική ώστε να εξυπηρετηθούν οι ιδεολογικές ανάγκες της τότε ελληνικής κοινωνίας.

    Μερικά από τα πιο ωραία έργα του Τσίλλερ

Προεδρικό Μέγαρο (Ανάκτορο του Διαδόχου – 1891-1897)

Το 1868, με αφορμή τη γέννηση του διαδόχου Κωνσταντίνου, γιου του Βασιλιά Γεωργίου Α΄, αποφασίστηκε να κατασκευαστεί ένα ξεχωριστό ανάκτορο διαδόχου. Είκοσι χρόνια αργότερα το κράτος ανέθεσε την κατασκευή του στον Ερνέστο Τσίλλερ μετά τους γάμους του Κωνσταντίνου με την πριγκίπισσα Σοφία της Πρωσίας, το 1889. Σύμφωνα με το βιβλίο “Αι Αθήναι 1830-1966” του Κώστα Η Μπίρη, το ζεύγος εγκαταστάθηκε προσωρινά στο νεόκτιστο τότε μέγαρο Νεγρεπόντη επί της γωνίας της λεωφόρου Αμαλίας και της πλατείας Συντάγματος. Συγχρόνως ανατέθηκε στον Τσίλλερ να εκπονήσει σχέδιο για το οριστικό ανάκτορο του διαδόχου, επί του χώρου ο οποίος χρησίμευε ως τότε ως λαχανόκηπος του βασιλικού ανακτόρου. Κατ’ απαίτηση της πριγκίπισσας Σοφίας, ο Τσιλλέρ έδωσε στην εσωτερική διαρρύθμιση του κτιρίου χαρακτήρα μάλλον ιδιωτικού μεγάρου χωρίς την τυπικότητα η οποία θα επικρατούσε στη διαρρύθμιση βασιλικού κτιρίου. Ως προς την αρχιτεκτονική του κτιρίου, εφάρμοσε απλοποιημένη τη μορφολογία των σχεδίων του Χάνσεν για το ματαιωθέν θερινό ανάκτορο. Οι εργασίες ξεκίνησαν το 1891 και ολοκληρώθηκαν έξι χρόνια αργότερα, το 1897. Ο Τσίλλερ ακολούθησε συνολικά την εντολή της πριγκίπισσας Σοφίας όμως το αποτέλεσμα υπήρξε πενιχρό από αρχιτεκτονικής απόψεως. Η πριγκίπισσα κατά την αποπεράτωση εύρισκε την αίθουσα χορού ανεπαρκή στην έκταση και αποφασίστηκε η προσθήκη μιας μεγάλης αίθουσας, σε μονώροφη πτέρυγα κατ’ επέκταση του κυρίου σώματος του κτιρίου προς βορρά. Το Μέγαρο είναι ένα νεοκλασικό τριώροφο κτίριο, με λιτή και αυστηρή πρόσοψη. Η είσοδος του κτιρίου φέρει πρόστυλο με κίονες ιωνικού ρυθμού και ένα μικρό κλιμακοστάσιο. Το Μέγαρο φέρει διπλή σειρά από εννέα παράθυρα, το καθένα από τα οποία στέφεται από μικρό αέτωμα. Ο Τσίλλερ επέλεξε να πλατύνει τη ζωφόρο περισσότερου του συνηθισμένου. Χαρακτηριστικά της, οι γύψινες διακοσμητικές μετόπες εναλλασσόμενες με δίδυμα ανοίγματα. Με αυτόν τον τρόπο εξασφάλισε περισσότερο φυσικό φωτισμό στον τρίτο όροφο αλλά και χώρο για τα μονογράμματα του βασιλικού ζεύγους, «Κ» για τον Κωνσταντίνο και «Σ» για τη Σοφία. Αγάλματα υπήρχαν στους γωνιακούς πεσσούς του στηθαίου, η τύχη τους όμως αγνοείται – λέγεται ότι αφαιρέθηκαν τη δεκαετία του ’40 ή ’50. Την παραμονή των Χριστουγέννων του 1909, πυρκαγιά κατέστρεψε μεγάλο μέρος των παλαιών ανακτόρων που διέμενε ο Γεώργιος Α΄, δηλαδή της σημερινής Βουλής και έτσι το κτίριο χρησιμοποιήθηκε περιστασιακά ως τόπος κατοικίας από τη βασιλική οικογένεια. Επίσημη βασιλική κατοικία έγινε μόλις το 1913 μετά τη δολοφονία του Γεωργίου Α΄ και την άνοδο του Κωνσταντίνου στον θρόνο. Το 1924 το ανάκτορο έπαψε να φιλοξενεί προσωρινά τη βασιλική οικογένεια μετά την διακήρυξη της δημοκρατίας. Χρησιμοποιήθηκε ως Προεδρικό Μέγαρο έως το 1935, όπου έγινε η παλινόρθωση της μοναρχίας. Από το 1974 με τη μεταπολίτευση, το κτίριο χρησιμοποιείται ως έδρα της Προεδρίας της Δημοκρατίας και κατοικία του εκάστοτε Προέδρου.

  Aκαδημία Aθηνών

  Δημαρχείο Ερμούπολης Σύρου  

Εθνικό θέατρο

Βασιλικό Θέατρο (σήμερα Εθνικό Θέατρο) (1895-1901)

Το 1887 ο Στέφανος Ράλλης του ομώνυμου μεγάλου εμπορικού οίκου του Λονδίνου, δώρησε στον βασιλιά Γεώργιο Α’ 1.000.000 δραχμές. Ο Γεώργιος αποφάσισε να κτίσει βασιλικό θέατρο. Αγόρασε λοιπόν από τον οικονομικό του σύμβουλο Νιοκόλαο Θων ένα οικόπεδο στην Αγίου Κωνσταντίνου και ανέθεσε στον Τσίλλερ να συντάξει το σχέδιο, με πρότυπο το Θέατρο Ντάγκμαρ της Κοπεγχάγης, του οποίου χαρακτηριστικό είναι ότι στο πίσω μέρος της αίθουσας, αντί θεωρείων είχε εξώστη. Ο Τσίλλερ μελέτησε το σχέδιο εφ’ ολοκλήρου του πλάτους του οικοδομικού τετραγώνου, με την πρόβλεψη ότι αργότερα θα αγοραζόταν και η παρά την οδό Μενάνδρου ιδιοκτησία και θα ολοκληρωνόταν η διάταξη του θεάτρου κατά την τρίτη πλευρά. Συνέθεσε την αρχιτεκτονική του κτιρίου στη μορφολογία της ιταλικής Αναγέννησης. Στο εσωτερικό μιμήθηκε τη διακοσμητική διάταξη του Λαϊκού Θεάτρου της Βιέννης. Η οικοδόμηση άρχισε το 1895, διεκόπη δύο χρόνια μετά λόγω του πολέμου, κυρίως όμως γιατί δεν ήταν αρκετά τα χρήματα αφού το μισό ποσό της δωρεάς του Ράλλη είχε λάβει ο Θων. Το 1898 ο Γεώργιος απευθύνθηκε σε άλλους ομογενείς του Λονδίνου, τον Κοργιαλένιο και τον Ευγενίδη, που προσέφεραν 500.000 δρχ. Με τα χρήματα αυτά και με τις χορηγίες από το δημόσιο ταμείο κατορθώθηκε να αποπερατωθεί το κτίριο το φθινόπωρο του 1901. Μηχανικοί από τη Βιέννη έφτιαξαν τις εγκαταστάσεις της σκηνής, της θέρμανσης και του φωτισμού. Ο Τσίλλερ, εμπνεόμενος από τον αναγεννησιακό ρυθμό, σχεδίασε την πρόσοψη έχοντας ως πρότυπο τη βιβλιοθήκη του Αδριανού. Το κεντρικό της τμήμα είναι εξαιρετικά πλούσιο σε διακοσμητικά στοιχεία, με κιονοστοιχία κορινθιακού ρυθμού ενώ τα δύο πλευρικά τμήματα αποτελούν μία τυπική νεοκλασική σύνθεση. Έδωσε έντονη προεξοχή στους στυλοβάτες των κιόνων της πρόσοψης, διακόπτοντας έτσι τη συνέχεια των βαθμίδων και την εντύπωση της μεγάλης υψομετρικής διαφοράς. Το Θέατρο έκλεισε το 1908 και δόθηκε σε κοινή χρήση έως το 1932. Το 1924 μετονομάστηκε σε Εθνικό Θέατρο.

Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο

Οικοδομήθηκε σε σχέδια του αρχιτέκτονα Λούντβιχ Λάνγκε. Ο Τσίλερ ήταν ο τρίτος και τελευταίος επιβλέπων του έργου, επέφερε δε αλλαγές στην πρόσοψη του κτιρίου, προσθέτοντας το ιωνικό πρόπυλο και τις εκατέρωθεν στοές. Σύμφωνα με το ernstziller.blogspot.com, το νεοκλασικό σχέδιο του Μουσείου είναι σε συμφωνία με τα εκθέματα που περιέχει. Η νεοκλασική αρχιτεκτονική ήταν ήδη πολύ διαδεδομένη στην τότε Ευρώπη, όταν χτίστηκε το μουσείο. Το αρχικό σχέδιο έγινε από τον Λούντβιχ Λάνγκε, αρχιτέκτονα της Ακαδημίας Μονάχου. Αργότερα τροποποιήθηκε από τον αρχιτέκτονα Παναγή Κάλκο και το 1968 αναλαμβάνει την επίβλεψη ο αρχιτέκτονας Ερνέστος Τσίλλερ. Μπροστά από το μουσείο υπάρχει ένας όμορφος μεγάλος κήπος, ιδανικός για περίπατο. Το 1889, ο Ερνέστος Τσίλλερ έδωσε την τελική διαμόρφωση της πρόσοψης του Μουσείου με το πρόπυλο ιωνικού ρυθμού αλλά και τη δυτική πτέρυγα. Η ολοκλήρωση του Μουσείου, έγινε σταδιακά στον 20ο αιώνα με προσθήκες στην ανατολική πλευρά. Στην κορυφή, ο Τσίλλερ τοποθέτησε αντίγραφα αρχαίων αγαλμάτων. Μετά από φθορές και σεισμούς την στέψη της εισόδου κοσμούν τα αγάλματα των θεών Απόλλωνα, Ήρας, Άρη και το σύμπλεγμα της Ειρήνης και Πλούτου. Οι κολώνες είναι από ροζ μάρμαρο Ηπείρου. Χαρακτηρίζεται από ένα φόντο κιτρινωπού χρώματος με ελαφρά ροζ απόχρωση. Το χρώμα των χαρακτηριστικών φλεβών του μαρμάρου, οφείλεται στην περιεκτικότητα του σε αιματίτη.

Μέγαρο Ανδρέα Συγγρού

Μέγαρο Ανδρέα Συγγρού, στη συμβολή της οδού Βασιλίσσης Σοφίας 5 (πρώην οδός Κηφισίας) με την οδό Ζαλοκώστα, σήμερα είναι το κεντρικό κτίριο του Υπουργείου Εξωτερικών

  Δημοτικό Θέατρο Πατρών

  Μέγαρο Μελά  

Άγιος Νικόλαος (Κτήμα θων)

Έπαυλη του Νικολάου Θων (Thon). Η έπαυλη είχε οικοδομηθεί (1891) ολόκληρη πάνω σε σχέδια του Τσίλερ, στη συμβολή των λεωφόρων Αλεξάνδρας και Κηφισσίας. Δεν υπάρχει πια αλλά διασώζεται ο ναός του Αγίου Νικολάου, ένα περίκεντρο νεοκλασικό εκκλησάκι με ημισφαιρικό θόλο, που οικοδομήθηκε περί το 1900, πάλι από τον Τσίλερ, στο εσωτερικό του περιβόλου της έπαυλης.

  Μέγαρο Σταθάτου

  Μουσείο Ολυμπίας

  Οικία του Σπύρου Μεταξά

    Καθεδρικός ναός Παναγίας Φανερωμένης-Αίγιο

Μέγαρο Ερρίκου Σλήμαν (Ιλίου Μέλαθρον) (1878-1881) (σήμερα στεγάζει το Νομισματικό Μουσείο Αθηνών)

Το Ιλίου Μέλαθρον, γνωστό και ως Μέγαρο Σλήμαν είναι νεοκλασικό κτίριο στο κέντρο της Αθήνας, στην Πανεπιστημίου. Είναι δημιουργία του Τσίλλερ, ο οποίος το σχεδίασε το 1878, ως κατοικία του Ερρίκου Σλήμαν, του ερευνητή που ανακάλυψε τον θησαυρό της Τροίας. Η κατασκευή του περατώθηκε το 1881, και αποτέλεσε μια από τις πιο λαμπρές ιδιωτικές κατοικίες της τότε Αθήνας. Σήμερα στο Ιλίου Μέλαθρον στεγάζεται το Νομισματικό Μουσείο Αθηνών. Είναι το καλύτερο από τα έργα του Τσίλλερ, σε μορφολογία ιταλικής Αναγέννησης. Υπήρξε το πλουσιότερο ιδιωτικό κτίριο των Αθηνών, για την οικοδόμηση του οποίου δαπανήθηκε το καταπληκτικό για την εποχή εκείνη ποσό των 400.000 δραχμών, σύμφωνα με το βιβλίο του Κώστα Η. Μπίρη. Περιβάλλεται κατά τις τρεις όψεις του από κήπο, στη βόρεια πλευρά του έχει και την είσοδο. Τους δύο ορόφους της πρόσοψής του κοσμούν τοξοστοιχίες, σε μαρμάρινους ιωνικούς κίονες, ενώ στο στηθαίο της επίστεψης υπήρχαν πήλινα αγάλματα αρχαίων θεών τα οποία μεταφέρθηκαν από την Ιταλία. Στην προμετωπίδα της πρόσοψης είχε γραφεί ο τίτλος “Ιλίου Μέλαθρον”. Τα δάπεδα των αιθουσών είναι μωσαϊκά, διακοσμημένα με παραστάσεις των ευρημάτων της Τροίας και των Μυκηνών. Ο ρυθμός που δημιούργησε ο Τσίλλερ μπορεί να χαρακτηριστεί ως ώριμος νεοελληνικός νεοκλασικισμός. Το δημιούργημά του μπορεί να χαρακτηριστεί ως υπόδειγμα οικοδομικής τελειότητας με δυναμικές αναλογίες και επιμελημένο διάκοσμο. Η επιφάνεια του όγκου διαρθρώθηκε με βάση την κλασικιστική αρχή της οριζοντιότητας χωρίζοντας το κτίσμα σε βάση, κορμό και στέψη. Στην κύρια πρόσοψη, επί της οδού Πανεπιστημίου, δεσπόζει η διώροφη τοξωτή λότζια (loggia) με τους μαρμάρινους κίονες. Συμμετρικά ως προς την loggia τοποθετούνται πορτοπαράθυρα με ευθύγραμμα γείσα και ψευδοεξώστες στον πρώτο όροφο, ενώ στον δεύτερο όροφο τριγωνικά αετώματα και κανονικούς εξώστες στηριζόμενους σε μαρμάρινα φουρούσια. Στις πλαϊνές όψεις τοποθετούνται εξώστες αξονικά στην επιφάνεια σαν μοναδικές προεξοχές του όγκου. Εκτός από τους εξώστες, προεξέχουν και οι διακοσμητικές παραστάδες με τα ιωνικά επίκρανα. Στη βορειοδυτική όψη του κτίσματος, βρίσκεται η είσοδος μέσω μεγαλόπρεπης διπλής μαρμάρινης σκάλας, η οποία οδηγεί στον πρώτο όροφο, όπως ήταν και η επιθυμία του ιδιοκτήτη. Τέλος, το κτίριο επιστέφεται από ταράτσα με στηθαίο διακοσμημένο με μπαλουστράδα. Περιμετρικά του στηθαίου ήταν τοποθετημένα υπερφυσικού μεγέθους αγάλματα. Πλήθος καινοτομιών για την εποχή εφαρμόστηκαν στο Ιλίου Μέλαθρον: εξασφάλιση από πυρκαγιά, σύστημα εξαερισμού που υπήρχε σε όλους τους χώρους των ορόφων, πρωτοποριακά ρολά στις πόρτες και τα παράθυρα, εγκατάσταση φωταερίου σε όλα τα δωμάτια και περίπλοκο σύστημα θέρμανσης, με αεραγωγούς που κατέληγαν στα δάπεδα των δωματίων. Αξίζει να επισημανθούν οι χειροποίητες σιδεριές στη περίφραξη του κτιρίου. Είναι κατασκευασμένες βάσει σχεδίων του Τσίλλερ από Έλληνες σιδεράδες της «Σχολής βιομηχανικών Τεχνών».

Ξενοδοχείο «Μέγας Αλέξανδρος» (1889), στη δυτική γωνία της διασταύρωσης της οδού Αθηνάς με την πλατεία Ομονοίας. Αρχικά ήταν τριώροφο, με αγάλματα στη στέψη, τα οποία αφαιρέθηκαν όταν προστέθηκε ο τέταρτος όροφος (μετά το 1920).

Τα γνωστά έργα του Τσίλλερ Μέγαρο Σταθάτου (1895) Μέγαρο Ανδρέα Συγγρού, στην συμβολή της οδού Βασιλίσσης Σοφίας 5 (πρώην οδός Κηφισίας) με την οδό Ζαλοκώστα, σήμερα είναι το κεντρικό κτίριο του Υπουργείου Εξωτερικώ Μέγαρο (έπαυλη) του Ανδρέα Συγγρού (1872-1873) στο κτήμα Αναβρύτων, μεταξύ Αμαρουσίου και ΚηφισιάςΗ πρώτη βασιλική έπαυλη στο Τατόι (1872-74) (καταστράφηκε από πυρκαγιά το 1916)

Μέγαρο Μελά (1874) στην οδό Αιόλου, το μεγαλύτερο Αθηναϊκό ιδιωτικό κτίριο της εποχής, του οποίου η ανέγερση κόστισε 1.000.000 δραχμές.

Δημοτικό Θέατρο Αθηνών, στην Πλατεία Κοτζιά. Γκρεμίστηκε το 1940.

Nαός του Αγίου Λουκά Πατησίων (1865-1870). H πρώτη εκκλησία – έργο του Τσίλερ κτίστηκε σε νεορωμανικό ρυθμό, εμφανή κυρίως στον τρούλλο.

Ναός Αγίου Γεωργίου Ορφανοτροφείου Χατζηκώνστα (Μεταξουργείου), 1899-1901. Εκκλησία νεο-ρωμανικού ρυθμού, με τους χαρακτηριστικούς πυργίσκους στις εξωτερικές ακμές.

Διοικητήριο της Σχολής Ευελπίδων (1889) (σήμερα Σχολή Εθνικής Άμυνας)

Παλαιό Χημείο (1887). Σχεδιάστηκε και κτίστηκε σε συνεργασία με τον αρχιτέκτονα του Βερολίνειου Χημείου Zarstrau και την έγκριση του διάσημου χημικού Hofmann. Γερμανικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο (1887-1897), τετραώροφο νεοκλασικό μέγαρο στη γωνία των οδών Χαριλάου Τρικούπη και Φειδίου.

Αυστριακό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο (1905), τριώροφο νεοκλασικό μέγαρο στη λεωφόρο Αλεξάνδρας.

Μέγαρο Δεληγεώργη (1890. Τριώροφο μέγαρο μεταξύ των οδών Πινδάρου, Ακαδημίας και Κανάρη, εκλεκτικιστικού ρυθμού.

Μέγαρο Κούπα (1875-1900). Νεοκλασικό κτίριο στην οδό Πανεπιστημίου, από τα μεγαλύτερα και πολυτελέστερα της εποχής εκείνης. Ανήκε στον βιομήχανο Αχιλλέα Κούπα. Petit Palais (Ιταλική Πρεσβεία), 1885.

Μέγαρο στη γωνία της λεωφόρου Βασιλίσσης Σοφίας με την οδό Σέκερη.

Αιγυπτιακή Πρεσβεία (1885).

Nεοκλασικό μέγαρο στη λεωφόρο Βασιλίσσης Σοφίας, αρχικά γνωστό ως Μέγαρο Ψύχα.

Εκλεκτικιστική τριώροφη κατοικία στην οδό Σταδίου (1880). Αρχικά ανήκε στον Χιώτη τραπεζίτη Σταμάτιο Δεκόζη Βούρο.

Πολυκατοικία Πεσμαζόγλου (1900). Επιβλητικό τετραώροφο μέγαρο εκλεκτικιστικού ρυθμού στη λεωφόρο Βασιλίσσης Σοφίας, με όψη και προς την οδό Ηρώδου Αττικού. Η προς την οδό Ηρώδου Αττικού δυτική πτέρυγα του μεγάρου κατεδαφίστηκε στις αρχές της δεκαετίας του 1960.

Κινηματοθέατρο «Αττικόν» (1899-1901). Η αρχική εκλεκτικιστική φάση του κτιρίου οικοδομήθηκε σε σχέδια του Τσίλερ. Δέχθηκε σημαντική επέμβαση (1914 – 1920) σε ρυθμό νεομπαρόκ όταν οικοδομήθηκε, σε τμήμα του, το κινηματοθέατρο «Αττικόν». Ξενοδοχείο «Μπάγκειον» (1890-1894).

Τετραώροφο (αρχικά τριώροφο) κτίριο στην ανατολική γωνία της διασταύρωσης της οδού Αθηνάς με την πλατεία Ομονοίας.

Ξενοδοχείο «Excelsior» (1910-1914). Πιθανότατα έργο του Τσίλερ. Είναι τετραώροφο μέγαρο στη γωνία της οδού Πανεπιστημίου με την πλατεία Ομονοίας.

Κτίριο οικογένειας Φρυσίρα (1904). Νεοκλασικό κτίριο στην οδό Μονής Αστερίου 7 στην Πλάκα με στοιχεία ιωνικού ρυθμού.

Οικία Α. Κατσανδρή (1878). Απλό διώροφο κτίριο στην οδό Αθηνάς, αρ. 51. Νέο Αρσάκειο (1900-1925). Σχεδιάστηκε απόν Κωνσταντίνο Μαρούδη. Το 1907 ο Τσίλερ ανέλαβε την πλήρη αναμόρφωση της πρόσοψης.

Πειραιάς

Οικία Πατσιάδου στην Πλατεία Αλεξάνδρας (1894-1895) Συνοικία Τσίλλερ ή “Συνοικισμός Επαύλεων” στην Πλατεία Αλεξάνδρας στην Καστέλλα (1874-1876)

Οικία Σπυρίδωνος Μεταξά στη Βασιλέως Γεωργίου Α’ και Γρηγορίου Λαμπράκη (1899) Η οικία του Σπύρου Μεταξά, ιδρυτή της ομώνυμης ποτοποιίας METAXA στον Πειραιά

Βασσάνειο Μέγαρο –

Σχολή Ναυτικών Δοκίμων στην Πειραϊκή (1904)

Θέατρο Τσόχα στην Καστέλλα (1884)

Οικία Χριστοφή στο νέο Φάληρο

Υπόλοιπη Αττική

Ναός Αγίου Ιωάννου, στο Μαρκόπουλο Μεσογαίας (1889). Το αρχικό σχέδιο του Τσίλερ κρίθηκε πολύ δαπανηρό με αποτέλεσμα να αναλάβει την επίβλεψη άλλος αρχιτέκτονας ο οποίος του επέφερε σημαντικές αλλαγές ώστε να μειωθεί το κόστος.

Ναός Μεταμορφώσεως του Σωτήρος (1893) στα Βίλια  

Πάτρα

Δημοτικό Θέατρο Πατρών «Απόλλων» (1871-1872)

Κτήριο Εμπορικού Συλλόγου

Μητροπολιτικός Ναός Ευαγγελιστρίας  

Ζάκυνθος

Δημοτικό Θέατρο «Φώσκολος» (1870-1875) (καταστράφηκε από τους σεισμούς της 12ης Αυγούστου 1953)

Έπαυλη Λουκά Καρρέρ στην τοποθεσία Παλιοκάντουνο (1870) (σώζεται μέχρι σήμερα με σοβαρές ζημιές μετά τους σεισμούς της 12ης Αυγούστου 1953)

Σύρος

Δημαρχείο Ερμούπολης Σύρου (1876-1891)

Το Δημαρχείο Ερμούπολης στη Σύρο

Είναι κτίριο που σχεδίασε ο Τσίλλερ και κατασκευάστηκε μεταξύ 1875 και 1891 στην πρωτεύουσα της Σύρου. Είναι κτισμένο στη βόρεια πλευρά της κεντρικής πλατείας Ερμούπολης, στον άξονα ακριβώς του μεγάλου εμπορικού δρόμου της οδού Ερμού (σημερινής Ελευθερίου Βενιζέλου). Είναι ένα τριώροφο στην όψη και διώροφο στην πίσω πλευρά κτίριο λόγω της μεγάλης υψομετρικής διαφοράς του γηπέδου, με προεξέχον το κεντρικό πρόπυλο και τους γωνιακούς πύργους. Στην κάτοψη αποτελεί ορθογώνιο, οι χώροι του οποίου οργανώνονται περιμετρικά γύρω από τοξοστοιχίες με πεσσούς και στους δύο ορόφους και καλύπτονται με σιδερένια δίκλιτη υαλόφρακτη στέγη. Οι περιμετρικές τοξοστοιχίες καλύπτονται με κυλινδρικούς θόλους στους διαδρόμους και σταυροθόλια στις γωνίες.\Στην οριζόντια όψη, η οποία χωρίζεται σε τέσσερις ζώνες με επάλληλους ρυθμούς, το ισόγειο βρίσκεται σε ισχυρό βάθρο, ολομάρμαρο, διακοπτόμενο από τα ανοίγματα των καταστημάτων προς την πλευρά της πλατείας, ώστε να μην βαραίνει το σύνολο.

Οι ζώνες του πρώτου και του δεύτερου ορόφου είναι τοσκανικού και ιωνικού ρυθμού αντίστοιχα. Το ισόγειο είναι ύψους 7 μ. και είναι το πιο μνημειακό τμήμα χτισμένο από μαρμάρινη λαξευτή τοιχοποιία. Πύργοι τονίζουν τις γωνίες του κτιρίου ενώ οι πεσσοί των πύργων αυτών είναι κορινθιακού ρυθμού. Οι ρωμανικού ρυθμού τρούλοι, που σχεδιάστηκαν από τον Τσίλλερ για να καλύψουν τους γωνιακούς πύργους, δεν κατασκευάστηκαν ποτέ.\Υπάρχει ένα μεγάλο κλιμακοστάσιο, πλάτους 15,5 μ. που οδηγεί σε ένα μεγάλο πρόπυλο και που επιστέφεται από χαμηλό αέτωμα. Από το πρόπυλο μπαίνουμε στον προθάλαμο που διακοσμείται με τοσκανικού ρυθμού κίονες. Το κεντρικό κλιμακοστάσιο καλύπτεται από γυάλινη οροφή και οδηγεί σε όροφο. Η σκάλα έχει πλάτος 1,95μ. Απέναντι από το πλατύσκαλο βρίσκεται η αίθουσα συνεδριάσεων ιωνικού ρυθμού. Στο κτίριο υπάρχουν επίσης δύο ακόμα κλιμακοστάσια που σήμερα δεν χρησιμοποιούνται.

Οι διαστάσεις του κτιρίου στη θέση των παραστάδων του πρώτου ορόφου είναι 69,75 Χ 40,40 μ. Τα πλαίσια των παραθύρων, τα γείσα, οι βάσεις και τα επίκρανα των παραστάδων είναι από μάρμαρο, ενώ τα ιωνικά κιονόκρανα των παραστάδων του δευτέρου ορόφου, τα φουρούσια και τα κολονάκια στο στηθαίο είναι από πηλό. Απλά μωσαϊκά πλακάκια καλύπτουν τα δάπεδα των διαδρόμων και την αυλή. Διπλές σειρές αιθουσών υπάρχουν γύρω από τα περιστύλια. Οι εσωτερικές φωτίζονται από το περιστύλιο και οι εξωτερικές από τον δρόμο. Τα δάπεδά τους είναι ξύλινα και ο οροφές με χαμηλά τόξα, που στηρίζονται σε σιδηροδοκούς, λύση που εφάρμοσε για πρώτη φορά ο Τσίλλερ στην Ελλάδα.

Πύργος & Ολυμπία

Μουσείο της Ολυμπίας

Δημοτική Αγορά Πύργου(τώρα Αρχαιολογικό Μουσείο Πύργου)

Σιδηροδρομικός Σταθμός Πύργου

Σιδηροδρομικός Σταθμός Ολυμπίας

Θέατρο “Απόλλων” Πύργου

Μανωλοπούλειο Νοσοκομείο

 Αίγιο

Δημοτική Αγορά Αιγίου (1890) (σημερινό Αρχαιολογικό Μουσείο Αιγίου)

Μητροπολιτικός Ναός Παναγίας Φανερωμένης (θεμελίωση 1899, εγκαίνια 1914). Ο τρούλλος του ναού, αναγεννησιακής μορφής, πλαισιώνεται από τέσσερα συμμετρικά κωδωνοστάσια και στέφεται από τοξύλια ρωμανικού ρυθμού.

Ναός Εισοδίων της Θεοτόκου (1894)

Ναός Αγίου Ανδρέου (1888 ή 1893)

Αρχοντικό Ευθυμίου Γάτου (Γάτειο Κληροδότημα, σημερινό Ταχυδρομείο) (Αρχές δεκαετίας 1910)

Τρίπολη

Παναρκαδικό Νοσοκομείο «Ευαγγελίστρια» (1895-1905) (σήμερα Αρχαιολογικό Μουσείο Τρίπολης) θεωρείται πιθανό έργο του Τσίλλερ

Μήλος

Αρχαιολογικό Μουσείο Μήλου (1870)

Θεσσαλονίκη

Γενικό Προξενείο της Ελλάδας στη Θεσσαλονίκη (1894) (σήμερα Μουσείο Μακεδονικού Αγώνα)

Μητροπολιτικός Ναός Αγίου Γρηγορίου Παλαμά

 Γύθειο

Το Παλαιό Παρθεναγωγείο Δημαρχείο Γυθείου

Βέλο

Ναός Αγίας Μαρίνης

Άργος

Δημοτική Αγορά Μέγαρο Κωνσταντοπούλου

  Πηγή: www.lifo.gr