1914 Η ανακωχή των Χριστουγέννων

Υπάρχουν ορισμένα ιστορικά γεγονότα, τα οποία μας υπενθυμίζουν, ότι ακόμα και κατά τη διάρκεια των πολέμων η ανθρώπινη φύση δεν είναι καταστροφική, αλλά ικανή για πράξεις αδελφοσύνης και αλληλεγγύης, όπως η αυτοθυσία που επέδειξε ένας Γερμανός πιλότος που προστάτευσε το διαλυμένο Αμερικάνικο αεροσκάφος Β-17 και το πλήρωμα του, το 1943.

Ένα τέτοιο συμβάν είναι και η ανακωχή των Χριστουγέννων, μια σπάνια σκηνή ανθρωπιάς του 1914, κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, η οποία έγινε παρά τις εντολές των στρατηγών και των πολιτικών

Ο Μεγάλος Πόλεμος έμπαινε στον 5ο μήνα. Σφοδρές συγκρούσεις, βίαιες επιθέσεις και αντεπιθέσεις και εκατόμβες θυμάτων ήταν μια τραγική καθημερινότητα για τις αντιμαχόμενες πλευρές που βρίσκονταν κρυμμένες μέσα στα χαρακώματά τους πίσω από σειρές συρματοπλέγματος και ναρκοπεδίων.

Στις 24 Δεκεμβρίου 1914, ακόμα και μέσα σε αυτό το σκοτεινό σκηνικό του πολέμου και του θανάτου, υπήρξε για μια στιγμή λίγο φως, τα όπλα σίγησαν και οι δύο αντίπαλοι ευχήθηκαν ο ένας στον άλλο ‘Καλά Χριστούγεννα’ σε αυτό που έμελλε να μείνει γνωστό στην ιστορία ως ‘Η ανακωχή των Χριστουγέννων’.

Την παραμονή των Χριστουγέννων, σε αρκετά σημεία του μετώπου, οι αγγλο-γαλλικές δυνάμεις παρατήρησαν μια περίεργη κινητικότητα στις γερμανικές γραμμές. Μικρά φώτα άρχισαν να κάνουν την εμφάνισή τους και διάφορα σκοτεινά αντικείμενα να τοποθετούνται πάνω από τα χαρακώματα. Λίγο αργότερα, οι μελωδίες από κάλαντα των Χριστουγέννων άρχισαν να αντηχούν στη νεκρή ζώνη. Σε ορισμένες περιπτώσεις, μάλιστα, στρατιώτες βγήκαν από τις θέσεις τους, πλησιάζοντας τις αντίπαλες γραμμές ευχόμενοι ‘Καλά Χριστούγεννα’. Τα πρώτα αισθήματα καχυποψίας γρήγορα ξεπεράστηκαν και σύντομα, άνδρες και από τις δύο πλευρές, αντάλλασσαν ευχές και δώρα.

Ο δεκανέας Αδόλφος Χίτλερ

Σε αρκετές περιπτώσεις, παιχνίδια ποδοσφαίρου και κοινές επιμνημόσυνες δεήσεις έλαβαν χώρα. Στην ανακωχή πήρε μέρος και ο δεκανέας Αδόλφος Χίτλερ, που φέρεται να είπε ότι τέτοιες πρωτοβουλίες θα έπρεπε να απαγορεύονται αυστηρά. Αν κρίνουμε από τη μελλοντική του διαδρομή, ίσως είπε και χειρότερα.

Η άτυπη αυτή ανακωχή κράτησε μέχρι και τις πρώτες μέρες του 1915 οπότε οι δύο αντιμαχόμενοι κατόπιν πιέσεων από τα ανώτερα κλιμάκια επανέλαβαν τις εχθροπραξίες. Η πράξη αυτή δεν επαναλήφθηκε το 1915, αφού και η μάχη είχε γίνει αρκετά πιο έντονη και οι αξιωματικοί είχαν γίνει αρκετά πιο σκληροί σε τέτοια ζητήματα. Μάλιστα, είχε δοθεί εντολή να μην σταματήσουν τα πολυβόλα και αντίθετα να ρίχνουν συνεχώς, ώστε να μένουν σε εγρήγορση οι φαντάροι. Ακόμα και τότε όμως, υπάρχουν μαρτυρίες που λένε, ότι τα κανόνια που έριχναν, δεν στόχευαν στα απέναντι χαρακώματα, ώστε να μην προκληθούν απώλειες την άγια εκείνη μέρα.

Η φλόγα έσβησε, σχεδόν τόσο γρήγορα και απρόοπτα όσο είχε ανάψει αλλά ήταν αρκετή για να φωτίσει το σκοτάδι του Μεγάλου Πολέμου.

Πηγή: Chronica Historica Χρήστος Σ.