By 
5 Ιουνίου 1989, ένας άντρας στέκεται μπροστά από τα τανκ στην πλατεία Τιέν Αν Μεν του Πεκίνου και σταματάει την πορεία τους. Είναι η πιο γνωστή εικόνα από τη φοιτητική εξέγερση του 1989, η οποία έληξε μετά τη βίαιη επέμβαση του στρατού. Η διάσημη φωτογραφία της εξέγερσης τραβήχτηκε με τηλεφακό από τον φωτογράφο του Associated PressΤζεφ Ουάιντενερ (Jeff Widener) από απόσταση 800 μέτρων. Ο άγνωστος άντρας φοράει λευκό πουκάμισο και κρατάει στα χέρια δύο τσάντες. Στέκεται μπροστά από τα άρματα μάχης και τα εμποδίζει να περάσουν. Ο οδηγός του προπορευόμενου τανκ αλλάζει πορεία, αλλά ο άντρας τον ακολουθεί και συνεχίζει να τον εμποδίζει για τα επόμενα 3,5 λεπτά. Σε μια στιγμή ανεβαίνει στο τανκ και προσπαθεί να μιλήσει στον οδηγό. Μετά από λίγη ώρα κάνει μερικές χειρονομίες και δύο άντρες τον πλησιάζουν και τον απομακρύνουν από τον δρόμο. Ο φωτογράφος Τζεφ Ουάιντενερ βρισκόταν στον έκτο όροφο ενός ξενοδοχείου και τράβηξε με τη φωτογραφική του κάμερα το περιστατικό. Ήταν μία μέρα μετά τον θάνατο εκατοντάδων μπορεί και χιλιάδων διαδηλωτών από τον κινέζικο στρατό στο Πεκίνο.
Η διαδήλωση της Τιεν Αν Μεν
Τον Απρίλιο του 1989 ο πρώην Γενικός Γραμματέας του Κομμουνιστικού κόμματος, Χου Γιαομπανγκ, που θεωρούταν σημαντικός μεταρρυθμιστής, πέθανε από καρδιακή προσβολή. Με αφορμή τον θάνατό του, δέκα χιλιάδες φοιτητές από τα Πανεπιστήμια του Πεκίνου κατέλαβαν την πλατεία Τιέν Αν Μεν και φώναζαν συνθήματα υπέρ της δημοκρατίας και της παραχώρησης περισσότερων ελευθεριών στους πολίτες. Λίγες ημέρες αργότερα, η εργατική τάξη ενώθηκε με τους φοιτητές ζητώντας από την κυβέρνηση τον εκδημοκρατισμό της χώρας. Κύρια αιτήματά τους ήταν να γίνουν άμεσες πολιτικές, οικονομικές και κοινωνικές μεταρρυθμίσεις. Το φοιτητικό κίνημα γρήγορα εξαπλώθηκε στις μεγάλες πόλεις της Κίνας και οι διαδηλωτές έγιναν εκατοντάδες χιλιάδες. Ήταν μια δύσκολη περίοδος για τα κομμουνιστικά κράτη του κόσμου. Ο αναγκαίος «εκσυγχρονισμός» και η προσπάθεια εγκαθίδρυσης μιας νέας οικονομικής δομής στα πρότυπα των δυτικών χωρών είχε δημιουργήσει φτώχεια, κοινωνικές και οικονομικές ανισότητες στον λαό της Κίνας. Οι φοιτητές βγήκαν στους δρόμους για να διαδηλώσουν για τη δημοκρατία, καθώς η έλλειψη πολιτικών ελευθεριών και δημοκρατικών θεσμών καταπίεζε τον λαό.
Στις 19 Μαΐου ο Γενικός Γραμματέας του Κομμουνιστικού Κόμματος και πρωθυπουργός της Κίνας, Ζάο Ζιγιάνγκ πήγε στην πλατεία Τιεν Αν Μεν και υποσχέθηκε στους φοιτητές ότι θα συζητούσε τα αιτήματά τους. Οι φοιτητές συνέχισαν τις ειρηνικές διαδήλωσεις, αλλά η Κυβέρνηση έπρεπε να σταματήσει την «αντεπαναστατική αναταραχή», όπως την αποκαλούσε, πριν πάρει μεγαλύτερες διαστάσεις. Μερικά στελέχη του ΚΚΚ πρότειναν να διαπραγματευτούν με τους διαδηλωτές και να ικανοποιήσουν μερικά από τα αιτήματά τους. Ωστόσο, τα «σκληροπυρηνικά» στελέχη του κόμματος πρότειναν τη βίαιη επέμβαση του στρατού.
Η τραγωδία της Τιεν Αν Μεν
Στις 3 Ιουνίου η κυβέρνηση προειδοποίησε από την τηλεόραση τους πολίτες να παραμείνουν στα σπίτια τους. Το βράδυ της 4ης Ιουνίου 50 τανκς και 300.000 στρατιώτες κατευθύνθηκαν προς την πλατεία Τιεν Αν Μεν του Πεκίνου. Μερικοί διαδηλωτές προτίμησαν να αποχωρήσουν, αλλά οι περισσότεροι παρέμειναν και συνέχισαν να διαδηλώνουν μπροστά από τους στρατιώτες, τραγουδώντας τη Διεθνή. Σε λίγη ώρα ακούστηκαν οι πρώτοι πυροβολισμοί και αμέσως επικράτησε χάος. Οι φοιτητές απάντησαν με πέτρες, σίδερα και μολότοφ πίσω από τα φλεγόμενα οδοφράγματα, αλλά οι στρατιώτες συνέχισαν να ρίχνουν στο πλήθος, σκοτώνοντας δεκάδες ανθρώπους. Έως το πρωί οι περισσότεροι διαδηλωτές είχαν φύγει και ο στρατός είχε πλέον τον έλεγχο της πόλης. Οι αρχές ανέφεραν ότι οι νεκροί ήταν 241, αλλά ο πραγματικός αριθμός υπολογίζεται πολύ μεγαλύτερος. Ο Ερυθρός Σταυρός της Κίνας ανέφερε ότι έφτασαν τους 2.400, ανάμεσα τους πολλοί καθηγητές, φοιτητές και εργάτες, ενώ το μικρότερο θύμα ήταν εννέα χρόνων. Η δημοκρατία και η ελευθερία του λόγου που ζητούσαν οι φοιτητές ήταν μάλλον ανέφικτα αιτήματα. Ακολούθησε σκληρή προπαγάνδα και έλεγχος της ροής ειδήσεων από την κυβέρνηση. Ακόμα και σήμερα τα γεγονότα εκείνης της νύχτας δεν είναι απολύτως ξεκάθαρα στους πολίτες της Κίνας. Πολλά φωτογραφικά αρχεία καταστράφηκαν από τους στρατιώτες που επιτέθηκαν στους ξένους δημοσιογράφους, οι οποίοι εκδιώχθηκαν από την Κίνα. Οι αρχές συνέλαβαν χιλιάδες διαδηλωτές οι οποίοι αντιμετώπισαν ποινές φυλάκισης και μερικοί εκτελέστηκαν. Ο ηγέτης τους Κομμουνιστικού Κόμματος αντικαταστάθηκε. Η 4η Ιουνίου είναι μια μαύρη σελίδα στην ιστορία του Κομμουνισμού. Οι φωτογραφίες από τις διαδηλώσεις είναι απαγορευμένες στην Κίνα.
Τι απέγινε ο διαδηλωτής;
Αναπτύχθηκαν πολλές θεωρίες σχετικά με την ταυτότητα του τολμηρού διαδηλωτή ο οποίος αφού ακινητοποίσηε το τανκ εσκαρφάλωσε στον πύργο του και είχε σύντομη συνομιλία με ένα μέλος του πληρώματος. Μια θεωρία που στηρίχτηκε σε μια μαρτυρία ενός βοηθού του προέδρου Νίξον, ο άντρας αυτός εκτελέστηκε 14 ημέρες αργότερα. Άλλες πηγές αναφέρουν πως εκτελέστηκε λίγους μήνες αργότερα. Μια άλλη αισιόδοξη εκδοχή αναφέρει ότι ο άντρας τελικά ξέφυγε και συνέχισε να ζει στο Πεκίνο. Ο Ζιάνγκ Ζεμίν, ο γενικός γραμματέας του ΚΚΚ που διαδέχθηκε μετά τα αιματηρά γεγονότα της εξέγερσης τον Ζάο Ζιγιάνγ, ρωτήθηκε το 1990 από αμερικανικό τηλεοπτικό μέσο σχετικά με την τύχη του διαδηλωτή. Ο Ζεμίν, μέσω διερμηνέα, απάντησε αρχικά στα κινεζικά λέγοντας «Δεν μπορώ να επιβεβαιώσω το κατά πόσο αυτός ο νέος άντρας που αναφέρατε συνελήφθη ή όχι». Στη συνέχεια μιλώντας στα αγγλικά πρόσθεσε: «Νομίζω ότι ποτέ δεν σκοτώθηκε» (I think never killed).
Δείτε το βίντεο με τον διαδηλωτή:
Comments