By 
Μοιάζει ως αντινομία, αλλά η σημαντικότερη πρόκληση στην ευρωπαϊκή γεωργία είναι ταυτόχρονα το εργατικό κόστος και η έλλειψη εργατικού δυναμικού. Γι αυτό και τα ρομπότ έχουν αντικαταστήσει την εργασία σε αρκετούς τομείς της αγροτικής οικονομίας. Βέβαια τα γεωργικά ρομπότ δεν έχουν ακόμη τύχει ευρείας αποδοχής.
Αυτό το πρόβλημα επιχειρεί να λύσει το πρόγραμμα «ROBS4CROPS», που περιγράφει το όραμα ενός αγροτικού τομέα, όπου τα ρομπότ θα αντικαταστήσουν τον άνθρωπο σε κάθε βαριά και δυσάρεστη εργασία! Από τεχνική άποψη, τα γεωργικά ρομπότ δεν φθάνουν τις δυνατότητές τους επειδή χρησιμοποιούνται ως αυτόνομες μονάδες, παρά ως μέρος ενός πλήρους, καινοτόμου ρομποτικού συστήματος. Από μη τεχνική άποψη, τα γεωργικά ρομπότ δεν ταιριάζουν καλά με τις τρέχουσες γεωργικές πρακτικές και τα γεωργικά πρότυπα και δεν υποστηρίζονται από ένα οικοσύστημα ενδιαφερόμενων μερών.
Το ROBS4CROPS θα αντιμετωπίσει τεχνικές προκλήσεις δημιουργώντας μια ρομποτική λύση γεωργίας που αποτελείται από τρία στοιχεία: έξυπνα εργαλεία, αυτόνομα οχήματα και ελεγκτή γεωργικής παραγωγής. Τα υπάρχοντα γεωργικά εργαλεία και τρακτέρ θα αναβαθμιστούν ώστε να μπορούν να λειτουργούν, μαζί με τα υπάρχοντα γεωργικά ρομπότ, ως μέρη ενός ρομποτικού συστήματος. Η ανάπτυξη και οι δοκιμές θα πραγματοποιηθούν σε πραγματικά περιβάλλοντα γεωργίας (πραγματικές συνθήκες λειτουργίας), σε τέσσερις χώρες, σε επαναληπτικούς κύκλους και σε στενή συνεργασία με τα ενδιαφερόμενα μέρη.
Το ROBS4CROPS θα αντιμετωπίσει μη τεχνικές προκλήσεις χρησιμοποιώντας τα υπάρχοντα γεωργικά πρότυπα, χρησιμοποιώντας υπάρχοντα μηχανήματα (μειώνοντας έτσι την αρχική επένδυση που απαιτείται) και αντιμετωπίζοντας την έλλειψη συντήρησης, ασφάλισης, χρηματοδότησης και εκπαίδευσης. Η συμμόρφωση με τους κανονισμούς, η ρομπο-ηθική και οι κοινωνικοοικονομικές επιπτώσεις θα αντιμετωπιστούν ρητά.
Σκοπός του συγκεκριμένου προγράμματος είναι η εισαγωγή της ρομποτικής στην γεωργία. Επικεφαλής αυτού του προγράμματος είναι το ολλανδικό γεωπονικό πανεπιστήμιο του Βαχενίγκεν, το οποίο θεωρείται παγκοσμίως πρωτοποριακό στις έξυπνες τεχνολογίες και έχει φέρει την καινοτομία στην γεωργία, βοηθώντας την Ολλανδία να γίνει παγκόσμια δύναμη στον πρωτογενή τομέα.
Αυτή την στιγμή υπάρχουν τρία πιλοτικά προγράμματα σε Ολλανδία, Ισπανία και Ελλάδα για διάφορες καλλιέργειες. Στην Ελλάδα το πρόγραμμα «τρέχει» μέσω του Συνεταιρισμού «Πήγασος – Αγροδιατροφή» και αφορά ένα τρακτέρ – ρομπότ, με αυτόνομες λειτουργίες, χωρίς οδηγό. Το τρακτέρ αυτό συνδέεται με μία εξελιγμένη τουρμπίνα ψεκασμού, η οποία με κάμερες και “σένσορες” ανιχνεύει τα κενά που υπάρχουν ανάμεσα στα φυτά και τα πρέμνα: «Αυτό είναι σημαντικό», μας εξηγεί ο πρόεδρος του Συνεταιρισμού Μάρκος Λέγγας, «γιατί όταν μία συμβατική τουρμπίνα πάρει μπρος, ψεκάζει ασταμάτητα και αυτό έχει και οικονομικό και περιβαλλοντικό κόστος».
Αυτή την στιγμή ένα τέτοιο τρακτέρ (με οδηγό αυτή την φορά) βρίσκεται στα κτήματα των συνεταιριστών του Πήγασου, προκειμένου να «διαβάσει», να «μάθει» και εν τέλει να παραμετροποιήσει τα δεδομένα κάθε κτήματος, ώστε να αντληθούν οι απαραίτητες πληροφορίες να συγκεντρωθούν σε έναν υπολογιστή, ο οποίος με την σειρά του θα μεταφέρει τις παραμέτρους κάθε κτήματος ξεχωριστά, όταν θα έρθει το τρακτέρ – ρομπότ: «Οι ελληνικές αμπελώνες έχουν ιδιαίτερες εδαφολογικές δυσκολίες. Δεν είμαστε μία επίπεδη χώρα, με πεδιάδες, αλλά συχνά οι αμπελώνες είναι σε επικλινή εδάφη, ή έχουν άλλα ιδιαίτερα μορφολογικά χαρακτηριστικά που εγκυμονούν κινδύνους ενός ατυχήματος», συμπληρώνει ο κ. Λέγγας.
Αν, πάντως, η εικόνα ενός τρακτέρ που κινείται χωρίς οδηγό είναι κάτι που μπορεί να μην μας εξιτάρει ιδιαίτερα, αφού ήδη το μέλλον μας κτυπά την πόρτα με τα νέα έξυπνα αυτοκίνητα που θα κινούνται με τεχνητή νοημοσύνη, ένα δεύτερο πρόγραμμα με εξ ίσου μεγάλο –αν όχι μεγαλύτερο- ενδιαφέρον.
Είναι γνωστό στους αμπελοκαλλιεργητές, ότι οι δύο μεγάλοι κίνδυνοι για τα αμπέλια τους έρχονται από τον περονόσπορο και το ωίδιο. Όπως έχει ερευνηθεί κάθε μία από αυτές τις ασθένειες διαχέει στην ατμόσφαιρα μία συγκεκριμένη οσμή, η οποία δεν ανιχνεύεται από την ανθρώπινη όσφρηση. Εδώ έρχεται ένα ακόμα ρομπότ, μία «τεχνητή μύτη», η οποία κινείται συνεχώς μέσα στο κτήμα με την βοήθεια ηλιακών πάνελ, έχει την δυνατότητα να ανιχνεύσει αυτή την οσμή και όταν αυτό συμβεί «λοκάρει» το σημείο, στέλνει τις συντεταγμένες στο τρακτέρ, το οποίο πάει και ψεκάζει πάνω στο συγκεκριμένο σημείο. Έτσι ο καλλιεργητής δεν ψεκάζει παντού, με ό,τι αυτό συνεπάγεται και πάλι για την μείωση του κόστους παραγωγής, αλλά και την ενίσχυση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος.
«Στόχος μας είναι το πρώτο έτος, δηλαδή το 2023, να το εφαρμόσουμε στους δικούς μας αμπελώνες, του Πήγασου. Το 2024 θα δώσουμε αυτό το σύστημα να το δοκιμάσουν δωρεάν και άλλοι αμπελοκαλλιεργητές, εκτός του Συνεταιρισμού σε μία προσπάθεια να φέρουμε τις νέες τεχνολογίες και την τεχνητή νοημοσύνη όσο γίνεται πιο κοντά στον έλληνα αγρότη. Γιατί στην επόμενη πενταετία αυτά τα εργαλεία θα μας γίνουν απαραίτητα και θα μπουν για τα καλά στην ζωή μας. Γιατί τα εργατικά χέρια μειώνονται συνεχώς. Και βλέπουμε ήδη ότι σε πολλούς άλλους τομείς έχει μπει ήδη η έξυπνη γεωργία και τα ρομπότ. Γιατί ρομπότ π.χ. κάνουν και την συλλογή του καρπού», ενημερώνει ο κ. Λέγγας.
Το ίδιο πρόγραμμα, στην Ολλανδία, καλύπτει την καταπολέμηση της ζιζανιοκτονίας. Δηλαδή ένα ακόμα ρομπότ το κινείται πάνω στην επιφάνεια του κτήματος -με ηλικιακή ενέργεια, μέσω πάνελ- και όταν βλέπει οποιοδήποτε ζιζάνιο που μπορεί να καταστεί επιβλαβές για τα λαχανικά το αφαιρεί. Χωρίς ούτε να χρειάζεται να ψεκάσεις και να επιβαρύνεις το περιβάλλον, ούτε να χρειάζεσαι έναν εργάτη που να είναι όλη μέρα στο κτήμα και να ξεχορταριάζει.
Η διαχρονική σχέση του «Πήγασου» με την ευφυή γεωργία και τα τρία νέα προγράμματα
Ο Πήγασος – Αγροδιατροφή αποτελεί παραδοσιακά έναν από τους πιο ανοιχτούς Συνεταιρισμούς στην καινοτομία και την έξυπνη γεωργία. Εδώ και πολλά χρόνια σε συνεργασία με την gaiasence έχει προχωρήσει σε εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης στα κτήματα των μελων του συνεταιρισμού. Εφαρμογές που αφορούν την μείσωη της αλόγιστης χρήσης λιπασμάτων αλλά και την μείωση των αρδευτικών αναγκών με την χρήση πρωτοποριακών τεχνικών συστημάτων. Τώρα, ο «Πήγασος – Αγροδιατροφή» έχει ανοίξει έναν μεγάλο κύκλο επαφών με διάφορα πανεπιστήμια του εξωτερικού, αλλά και σε συνεργασία με το ελληνικό Γεωπονικό Πανεπιστήμιο.
«Με το Πανεπιστήμιο του Βαχενίγκεν έχουμε ήδη ολοκληρώσει ένα πρώτο πρόγραμμα το (“Internet of things”). Συμμετέχουμε τώρα στο ROBS4CROPS, ενώ προετοιμάζουμε την συμμετοχή μας σε ένα ακόμα πρόγραμμα που επικεφαλής του θα τεθεί το Ινστιτούτο Ερευνών και Καινοτομίας Volcanic, του Ισραήλ και αφορά ένα πρόβλημα που έχει η σουλτανίνα, η οποία αν βρεθεί σε συνθήκες «στρες» από ζέστη, υγρασία, ή ακόμα και από την θρέψη που κάνει, μπορεί να σκάσει. Αυτό το πρόγραμμα με την βοήθεια από σένσορες και τεχνητή νοημοσύνη θα μπορεί να προβλέπει από νωρίς αν το συγκεκριμένο σταφύλι θα «σκάσει», ώστε ο παραγωγός να συγκομίζει νωρίτερα το προϊόν. Και αυτό το πρόγραμμα ξεκινά από το 2023».
Από εκεί και πέρα υπάρχουν άλλα τρία ερευνητικά προγράμματα σε συνεργασία με ελληνικά πανεπιστήμια.
Το πρώτο σε συνεργασία με το Πολυτεχνείο θα αφορά ένα ηλιακό ξηραντήριο και έχει ως στόχο την αποξήρανση προϊόντων χωρίς την κατανάλωση ενέργειας (άρα εξοικονόμηση πόρων και ενέργειας)
Το δεύτερο (και πάλι με το Πολυτεχνείο) είναι τα «έξυπνα γυαλιά» και θα είναι πολύ εντυπωσιακό. Όπως είναι γνωστό όλα τα σταφύλια την εποχή του τρύγου δεν είναι το ίδιο ώριμα. Ο παραγωγός θα φορά αυτά τα γυαλιά και θα μπορεί να ανιχνεύει τον βαθμό ωριμότητας του καρπού του π.χ. τα σάκχαρα. Έτσι θα μπορεί να μαζεύει το ώριμο, όταν στα γυαλιά π.χ. θα βλέπει πράσινο χρώμα, και να αφήνει για λίγες μέρες ακόμα κάποιο άλλο, όταν στα γυαλιά ανάβει κόκκινο. Αυτό θα βοηθήσει πολύ τον παραγωγό στην ποιοτική βελτίωση του προϊόντος του, αφού θα έχουν όλα τον ίδιο βαθμό ωρίμανσης.
Το τρίτο πρόγραμμα είναι με το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο και συνδέεται με την μεταβολική μέθοδο. Το πρόγραμμα αυτό θα ερευνήσει τον τρόπο με τον οποίο επιδρούν ορισμένα οργανικά στοιχεία, που ενισχύουν ένα φυτό και συντελούν στην θρέψη του.
Comments