Οι τεράστιες καταστροφές που έγιναν τα τελευταία εικοσιτετράωρα στην Καλιφόρνια, έφεραν για μια ακόμη φορά στο προσκήνιο την αύξηση της συχνότητας των ακραίων φυσικών φαινομένων, σε συνδυασμό με την αύξηση της μέσης θερμοκρασίας, αυτό δηλαδή που ονομάζουμε επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.
Τα φαινόμενα αυτά είναι επιστημονικά μετρημένα και καταγεγραμμένα, όπως και οι αιτίες τους. Για την οικονομία της συζήτησης, όμως, ας πούμε ότι δεν ξέρουμε αν είναι “ανθρωπογενή” ή “φυσικά”, οφειλόμενα δηλαδή σε κάποιο επαναλαμβανόμενο φυσικό κύκλο. Μικρή σημασία έχει εξάλλου η αιτία τους, σε σχέση με τις επιπτώσεις. Κάπου εδώ σταματά συνήθως η ανάλυση και τα σχόλια που διαβάζουμε, με επωδό την ανάγκη επιτάχυνσης των πολιτικών αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής και ιδίως την επιτάχυνση της ενεργειακής μετάβασης.
Εκείνο που δεν λέγεται καθόλου είναι ότι η “κλιματική αλλαγή” αντιμετωπίζεται με δυο μεγάλες κατηγορίες πολιτικών: το mitigation και το adaptation: τις πολιτικές “μετρίασης” [των συνεπειών της] και προσαρμογής [στη νέα πραγματικότητα που επιβάλλει].
Σχεδόν το 90% των ενεργειών μας σήμερα αφορά το mitigation, με ένα ίσως 80 με 90 % του ποσοστού αυτού να επικεντρώνεται στην ενέργεια. Ανεμογεννήτριες, φωτοβολταϊκά, καυστήρες βιοκαυσίμων, ηλεκτροκινητήρες, υδρογόνο, μπαταρίες, whatever, ό,τι μπορεί να φανταστεί το μυαλό του καθενός απορροφούν τα μεγαλύτερα κονδύλια που ξοδεύονται για την κλιματική αλλαγή. Μόνο που όλα αυτά θα φέρουν (ίσως) αποτέλεσμα σε πολλά χρόνια από σήμερα, δεν γνωρίζουμε αν επαρκούν, αν οι σχετικές τεχνολογίες είναι αρκετά ώριμες και, κυρίως, αν υπάρχει το απαραίτητο παγκόσμιο consensus για την εφαρμογή τους.
Αντίθετα για το adaptation, δεν ακούμε και πολλά πράγματα. Adaptation είναι η άμεση αντιμετώπιση των σημερινών προβλημάτων. Είναι τα αντιπυρικά και αντιπλημμυρικά έργα, είναι η διάσωση των δασών για να συγκρατούν τα νερά της βροχής, είναι οι βραχίονες που προστατεύουν περιοχές από τσουνάμι, είναι η έρευνα για νέους σπόρους ανθεκτικούς στην ξηρασία, είναι τα logistics για διανομή τροφής σε περιοχές υψηλού κινδύνου εμφάνισης λιμών κλπ.
Αυτά είναι κυρίως τοπικά έργα, αλλά δεν είναι sexy και γκλαμουράτα, όπως πχ. ένας νέος καυστήρας βιοκαυσίμων ( ο 1.000ός κατά σειρά), που θα χρηματοδοτηθεί από ένα ευρωπαϊκό πρόγραμμα, θα γίνει δημοσίευση και στη συνέχεια θα πάει στο υπόγειο κάποιου εργαστηρίου να σκουριάσει αξιοπρεπώς. Ακόμη χειρότερα, τα έργα τύπου adaptation στη συντριπτική τους πλειοψηφία δεν “βγάζουν λεφτά”.
Ουσιαστικά δεν υπάρχει business model γι αυτά, εκτός από κάποια μικρο-εισοδήματα που παράγονται δειλά-δειλά από τα λεγόμενα ecosystem services, αλλά σκοντάφτουν σε ιδεολογικά προβλήματα· (άντε να βάλεις ένα ευρώ fee για επίσκεψη στο δάσος για να το συντηρήσεις, να δεις τι έχεις να πάθεις). Γι αυτό δεν ενδιαφέρεται ούτε ο ιδιωτικός τομέας.
Έτσι θα συνεχίσουμε να έχουμε φωτιές και θεομηνίες, με καταστροφικές συνέπειες, χωρίς να εγγίζουμε τα βασικά προβλήματα, αλλά θα παθιαζόμαστε με τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα, που είναι πιο πιασάρικο θέμα.
Χαιρετσμούς.
Comments