του Κωνσταντίνου Γ. Κελλάρη τ. Γυμνασιάρχη Μαθηματικού
Το χειρόγραφο βρίσκεται σήμερα στην Εθνική Βιβλιοθήκη, στο κουτί 44, στο φάκελο του Ιωάννη Δάσιου από τα Τρίκαλα Κορινθίας. Αποτελείται από δύο φύλλα και είναι γραμμένη η 1η, η 2η και η 4η σελίδα.

Το κείμενο αναφέρεται σε μία συνέλευση των εκπροσώπων όλων σχεδόν των χωριών της Κορινθίας, που έγινε στο Σούλι στις 11-2-1826, για να εκλέξουν τους πληρεξουσίους που θα εκπροσωπούσαν την Κορινθία στην Τρίτη Εθνική Συνέλευση. Τελικά εξέλεξαν ως εκπροσώπους τον Δεσπότην Κορίνθου Κύριλλον και τους Πανούτσο Νοταρά, Ιωάννη Δάσιο και Γεώργιο Νοταρά. Θα αναφέρουμε μερικά βιογραφικά στοιχεία για τους 4 αυτούς εκπροσώπους.
Ο Δεσπότης Κύριλλος Β΄ Ροδόπουλος, γεννήθηκε στη Βυτίνα και μεγάλωσε στον θείο του στο Λιβόρνο της Ιταλίας. Ήταν επίσκοπος Κορίνθου από το 1819 έως το 1836. Τις παραμονές της Επανάστασης συνελήφθη από τους Τούρκους και κρατήθηκε σαν όμηρος στην Τρίπολη. Ασχολήθηκε με τα εθνικά ζητήματα και έλαβε μέρος στις Εθνοσυνελεύσεις. Ήταν σκληρός χαρακτήρας και είχε συγκρουσθεί με τον Καποδίστρια. Με τον βασιλιά Όθωνα είχε καλές σχέσεις και τον Ιούλιο του 1833, που δημιουργήθηκε η «Αυτοκέφαλος Εκκλησία της Ελλάδος», έγινε ο πρώτος Πρόεδρος της Ιεράς Συνόδου. Απεβίωσε στις 22 Φεβρουαρίου 1836 και τον διαδέχθηκε στον Επισκοπικό θρόνο της Κορινθίας ο Κύριλλος Γ΄ Βογάσαρης, το 1841.

Ο Πανούτσος Νοταράς του Σπυρίδωνος (1752-1849) γεννήθηκε στα Τρίκαλα Κορινθίας. Υπήρξε «ο πολιτικότερος, ο λογικότερος και ο νουνεχέστερος» των ανδρών της Πελοποννήσου, κατά τον υπέρ της ανεξαρτησίας Αγώνα. Εκλέχτηκε πληρεξούσιος για την Α΄ Εθνοσυνέλευση και έπειτα διορίστηκε Υπουργός Οικονομικών (1822). Κατά τη Β΄ Εθνοσυνέλευση ανέλαβε κατά περιόδους την προεδρία της, αφού ήταν ο πρεσβύτερος των βουλευτών. Επίσης εξελέγη πρόεδρος του Βουλευτικού. Μετά τον θάνατο του Λόντου, έγινε μέλος του Εκτελεστικού (της Κυβερνήσεως). Ο Καποδίστριας τον διόρισε μέλος του Πανελληνίου επί των οικονομικών, αλλά δεν έλαβε ενεργό μέρος. Η Εθνοσυνέλευση του 1843 στην Αθήνα, σεβόμενη την ηλικία του, τον εξέλεξε πρόεδρό της, αλλά τα καθήκοντα του προέδρου τα άσκησαν οι αντιπρόεδροι Μαυροκορδάτος, Κωλέττης, Λόντος και Μεταξάς. Υπογράφει το Σύνταγμα του 1844 ως Πρόεδρος της Εθνοσυνέλευσης. Απεβίωσε το 1849.

Ο Ιωάννης Δάσιος γεννήθηκε στα Άνω Τρίκαλα το 1791. Ο πατέρας του, Ευστάθιος, ήταν προεστός των Τρικάλων. Ο Ιωάννης σπούδασε Ιατρική και Φαρμακευτική στην Πάντοβα της Ιταλίας. Το 1819 μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία, στο μοναστήρι του Αγίου Βλασίου Τρικάλων, από τον Γεώργιο Καλαρά. Δεν απέκτησε παιδιά.
Ο Γεώργιος ή Γεωργαντάς Νοταράς του Σπήλιου γεννήθηκε στα Τρίκαλα το 1798. Έμαθε τα πρώτα γράμματα στα Τρίκαλα και στην Κόρινθο, και το 1819 πήγε στο Γυμνάσιο Βουκουρεστίου. Τον μύησε στη Φιλική Εταιρεία ο Ξάνθος και, όταν άρχισε η επανάσταση, έγινε Ιερολοχίτης. Πληγώθηκε τότε και, μετά την αποτυχία του Υψηλάντη, κατέβηκε στην Πελοπόννησο (το 1822). Χρημάτισε πληρεξούσιος της Κορινθίας στις Εθνοσυνελεύσεις και επί Όθωνος έγινε γερουσιαστής. Παντρεύτηκε Τρικαλίτισσα αλλά δεν απέκτησαν παιδιά. Το 1849 έγινε υπουργός Εσωτερικών. Πέθανε στην Αθήνα στις 30 Νοεμβρίου 1852.
Η Γ΄ Εθνοσυνέλευση ξεκίνησε τις εργασίες της στην Επίδαυρο στις 6 Απριλίου 1826, με πρόεδρο τον Πανούτσο Νοταρά, αλλά τις διέκοψε στις 18 Απριλίου μετά την πτώση του Μεσολογγίου. Επανέλαβε τις εργασίες της στην Ερμιόνη στις 18 Ιανουαρίου του 1827. Από τις 19 Μαρτίου 1827, συνέχισε τις συνεδριάσεις της στην Τροιζήνα μέχρι τις αρχές Μαΐου, που έληξαν οι εργασίες της. Στις συνεδριάσεις, κατά το1827, εξέλεξε Κυβερνήτη της Ελλάδας τον Ιωάννη Καποδίστρια και ψήφισε το «Πολιτικόν Σύνταγμα της Ελλάδος», που το υπογράφουν ο πρόεδρος Γεώργιος Σισίνης, ο γραμματέας της Εθνοσυνέλευσης Ν. Σπηλιάδης και 167 πληρεξούσιοι. Από την Κορινθία το υπογράφουν ο Δεσπότης Κύριλλος και ο Γεώργιος Νοταράς.
Το χειρόγραφο αυτό δεν είναι το πρωτότυπο, αλλά το πιστό αντίγραφο του πρωτοτύπου, που δόθηκε στον Ιωάννη Δάσιο στις 16 Απριλίου 1826, και υπογράφεται από τον Α. Παπαδόπουλο Αρχιγραμματέα της Γ΄ Εθνοσυνέλευσης (στην Επίδαυρο).
Στη Συνέλευση του Σουλίου Κορινθίας, στις 11-2-1826, παρευρέθησαν οι εκπρόσωποι 48 χωριών που υπέγραψαν και το έγγραφο. Παραθέτουμε το κείμενο και τα ονόματα αυτών που υπογράφουν κατά χωριό :
“Συνελθόντες εἰς ἕν οἱ ἐκλεκτοὶ τῶν κάτωθι χωρίων τῆς Ἐπαρχίας Κορίνθου, κοινῇ γνώμῃ ἐξελεξόμεθα πληρεξουσίους διὰ νὰ παρευρεθοῦν εἰς τὴν Ἐθνικὴν Συνέλευσιν τὸν πανιερώτατον Ἅγιον Δεσπότην μας κύριον Κύριλλον, τόν ἐκλαμπρότατον κύριον Πανοῦτζον Νοταρᾶν καὶ τοὺς εὐγενεστάτους κυρίους Ἰωάννην Δασίου καὶ Γεώργιον Σπήλιου Νοταρᾶν, τοὺς ὁποίους γνωρίσαντες εἰδήμονας, εὐυπολήπτους καὶ ἀξίους τοῦ τοιούτου ὑπουργήματος ἐξελεξόμεθα, ἐφοδιάσαντες τούτους διὰ τοῦ παρόντος ἐνυπογράφου ἠμῶν γράμματος.
Τῇ 11ῃ Φεβρουαρίου 1826. Ἐν Σούλι.”
Τα ονόματα των χωριών και οι εκπρόσωποι :
Χωριό | Εκπρόσωποι | |
1. | Κόρινθος | Σταύρος Καμπερόπουλος, Κώστας Δημητριάδης |
2. | Τρίκαλα | |
3. | Ζάχολη | Κωνσταντής Κολίγας, Κωνσταντής Αναστάσιος |
4. | Καστανιά | Παπα-Νίκας, Σταύρος, Νικολής Κατσιζέσης |
5. | Άγιος Γεώργιος | Μάρκος Τριανταφυλλόπουλος, Τριαντάφυλλος Σωτηρίου, Γεώργιος Αντωνόπουλος |
6. | Λιόντι | Παπα-Δημήτριος |
7. | Λαύκα | Οικονόμος, Γεώργας |
8. | Γκούρα | Γεώργης Οικονόμου, Ευστάθιος Βασιλείου |
9. | Συβίστα | Νικόλαος Φετζόπουλος, Πέτρος Αποστόλης |
10. | Στενόν | Αναγνώστης Μαθή, Αργύρης Χαρλαύτης, Παπα-Αποστόλης Χαρλαύτης |
11. | Ταρσός | Παπα-Δημήτρης, Γιαννάκης Αναγνώστη |
12. | Μεσιανόν | Παπα-Σωτήρος, Παπα-Σταύρος |
13. | Βύλιαις | Κώστ-Ρεβελής, Δημήτρης Κοκιέζος |
14. | Μωσιά | Παπα-Νικόλας, Παπα-Αναστάσιος |
15. | Κλημέντι | Σακελλάριος, Κώστ- Γκιούλης |
16. | Κέσαρι | Δήμας, Νικολός Θελερίτης |
17. | Μπάσι | Σωτήρος του Χρήστου, Γεωργάκης ορφανός |
18. | Μάτζανι | Παπα-Παναγιώτης Γεωργίου, Παπα-Θανάσης, Γιάννης Δήμας |
19. | Βάλτζα Μεγάλη | Αναγνώστης Γεωργίου |
20. | Κουτζουμάδι | Γιάννης Ζάβος, Σκλήρης |
21. | Φωνιά | Γεώργης Θεόφιλος, Παπα-Γιάννης |
22. | Γκιόζα | Αναγνώστης Γκιόκας |
23. | Σοφικόν | Αναγνώστης Παντελής, Παπα-Χρήστος, Αναγνώστης Σπυρόπουλος |
24. | Λαλιώτι | Νικολός Πετούμενος |
25. | Μέθανα | Πέτρος Μεθενίτης, Χριστόδουλος του Σταμάτη, Αναγνώστης Δημητρίου |
26. | Θωλερόν | Σωτήρος Μαρηνούρης |
27. | Λόπεσι | Θωμάς, Γιάννάκης Καλαντζής |
28. | Παραδήσι | Γιαννάκης Μπουζίρας |
29. | Φανάρι | Αντρίκος Μανίτσας |
30. | Βοϊβοντά | Γιαννάκης Καλανιώτος |
31. | Μποζικά | Λυμπέριος |
32. | Ποτάμι | Κόλιας Πίπας |
33. | Βλαντούσια | Θεοδωρής Αναστάση |
34. | Μάζι | Γεώργης Λύκος |
35. | Στιμάγκα | Παναγιώτης Ψυχογιός |
36. | Βόχα, Αζίζι, Χάσο, Μπόσνα | Γεώργης Παπαδόπουλος |
37. | Βελήνα | Νικολός Σιάτος |
38. | Ψάρι | Σταμάτης |
39. | Καλιάνι | Παπα-Παναγιώτης |
40. | Σκοτεινή | Παπα-Αποστόλης |
41. | Μπούζι | Κωνσταντής Δημητρίου |
42. | Φρουσίνα | Σωτήριος Κώστα Λάμπρου |
43. | Άγιος Νικόλαος | Γιάννης Μάλιος |
44. | Μαλαντρένι | Γεώργιος Χηρόπουλος |
45. | Γυμνόν | Αναγνώστης Οικονόμου |
46. | Μπότζικα | Καρμόγιαννης |
47. | Κούτζι | Χρηστάκος |
48. | Γαλατάς, Πετρί | Κοσμάς, Θανάσης Σύνυς ; |
Στο κείμενο είναι γραμμένα και τα χωριά Καρυά, Σαραντάπηχον, Σούλι, Βάλτζα Μικρά, Ζεμενόν και Ντούσια αλλά δεν υπογράφει κανένας εκπρόσωπός τους. Ενώ για τα χωριά Βόχα, Αζίζι, Χάσο και Μπόσνα υπογράφει μόνον ο Γεώργης Παπαδόπουλος. Βλέπουμε ότι για τα 48 χωριά υπογράφουν 77 εκπρόσωποι, από τους οποίους οι 14 είναι παπάδες στα χωριά τους και οι 7 αναγνώστες (δηλαδή ψάλτες). Μετά τις υπογραφές των εκπροσώπων, στη 2η σελίδα, είναι γραμμένο :
Tὸ Ἐπαρχεῖον Κορίνθου,
Ἐπικυροῖ τὰς ὄπισθεν καὶ ἄνωθεν ὑπογραφὰς
Τῇ 12ῃ Φεβρουαρίου 1826. Ἐν Σουλίῳ.
Ἐν ἀπουσίᾳ τοῦ Ἐπάρχου Κορίνθου
Ὁ Γενικὸς Γραμματεὺς
Τ.Σ. Α. Οἰκονομίδης
Ἴσον ἀπαράλλαχτον τῷ πρωτοτύπῳ
1826 Ἀπριλίου 16 ἐν Πιστάδι Νέα Ἐπιδαύρῳ
Ὁ Ἀρχιγραμμ. τῆς Ἐθν. Γ΄ Συνελεύσεως
Α. Παπαδόπουλος
Για να συμπληρωθεί ο κατάλογος των Προεστών της Κορινθίας, θα αναφέρουμε και αυτούς που βρήκαμε να υπογράφουν σε άλλα έγγραφα τις ίδιας χρονιάς (1826).
Χωριό | Εκπρόσωποι |
Μάρκασι | Γεώργιος Αλογογιάννης |
Βλαντούσια | Μήτρος του Κόλλια |
Γκούρα | Παπα-Γιώργης, Νικόλαος Οικονόμου |
Χάσο | Δάσκαλος Μύρτου ; |
Καλλιάνη | Παπα-Παναγιώτης, Νικόλαος Χρόνης |
Ζεμενόν | Αναστάσιος Μπούτος |
Αγιονόρι | Σπύρος Λελέκος, Παναγιώτης Καλαράς |
Χασάναγα | Δημήτριος Μπάρτζης |
Βελλίνα | Παπαγιάννης |
Επίσης τα έτη 1826 και 1827, το «Γενικόν Δημογεροντίον Κορίνθου» (το Νομαρχιακό Συμβούλιο θα λέγαμε σήμερα) το αποτελούσαν οι : Ευθύμιος Καλλαράς, Τρ. Τριανταφυλλόπουλος, Χρίστος Χρήστου, Δημήτριος Μπάρτζης και ο Κλημενταίος Κωνσταντής Γκιούλης.
Ελπίζω αυτή η παρουσίαση των ονομάτων των Προεστών της Κορινθίας κατά την Επανάσταση, να παρακινήσει κάποιους να ερευνήσουν για βιογραφικά στοιχεία αυτών των αγωνιστών. Το «ΔΕΛΤΙΟ» προσφέρει πάντα τις σελίδες του, για τη δημοσίευση κειμένων που συμβάλλουν στη γνώση της τοπικής Ιστορίας.
Comments