Η δύσκολη «ταξιθεσία» του ρεβεγιόν στον καιρό των εμβολίων

Μέσα στον χρόνο που έχει περάσει από την αδειοδότηση του πρώτου εμβολίου βγήκαν στην επιφάνεια προβλήματα στις σχέσεις που επιμελώς κρύβονται κάτω από το χαλί

Μπορεί κάποτε, ενόψει του ρεβεγιόν, η οικοδέσποινα να ανησυχούσε μήπως ο Νεοδημοκράτης θείος «αρπαχτεί» με τον Πασοκτζή και έσπευδε να κάνει τέτοια διαρρύθμιση, ώστε τα δύο ξαδέλφια με τις κληρονομικές διαφορές να καθίσουν μακριά το ένα από το άλλο. Φέτος, όμως, οι έγνοιες σχετικά με τα οικογενειακά τραπέζια διαφέρουν- και όχι μόνο επειδή πολλοί φοβούνται ότι έως τότε θα έχουν τεθεί σε ισχύ περιοριστικά μέτρα. «Ισως αυτό να είναι μια κάποια ‘λύσις’» σχολιάζει η κ. Χρύσα Καρακάνα, ψυχολόγος στη Θεσσαλονίκη. «Μέχρι την άνοιξη οι οικογένειες συζητούσαν πολύ θέματα σχετικά με την πανδημία, καθώς, όπως ήταν λογικό, είχε επηρεάσει άμεσα τις ζωές τους» περιγράφει η ίδια, «άπαξ όμως και δόθηκε σε όλους το όπλο του εμβολιασμού, αναδείχθηκαν αγεφύρωτες διαφορές στη νοοτροπία και ξεκίνησε μια καθημερινή κόντρα». Πολλοί είναι αυτοί που έχουν πλέον παραιτηθεί της προσπάθειας να πείσουν την άλλη πλευρά, κυρίως όταν το ζητούμενο είναι οι συγγενείς να πάνε για την πρώτη δόση και να κλείσουν τα αυτιά τους σε συνωμοσιολογικές θεωρίες. Το κλίμα εντός πολλών οικογενειών θυμίζει καζάνι που βράζει… «Πολλοί δεν θα παρευρεθούν στα εορταστικά τραπέζια, ο φόβος τους μήπως επιμολυνθούν είναι μεν υπαρκτός, ωστόσο αποτελεί ταυτόχρονα και μια πολύ καλή δικαιολογία για να αποφύγουν δυσάρεστες συζητήσεις».

Μέσα στον χρόνο που έχει περάσει από την αδειοδότηση του πρώτου εμβολίου βγήκαν στην επιφάνεια προβλήματα στις σχέσεις που επιμελώς κρύβονται κάτω από το χαλί- έτσι άλλα ζευγάρια «συστρατεύθηκαν» στη μάχη ενάντια στον κορωνοϊό, ενώ άλλα διασπάστηκαν. Πολλοί επώνυμοι δημοσιοποίησαν ότι χώρισαν με αιχμή του δόρατος το εμβόλιο. «Οι συνθήκες της πανδημίας δεν ευνοούν την έκδοση διαζυγίου, ωστόσο πολλά ζευγάρια ουσιαστικά ζουν εν διαστάσει» επιβεβαιώνει η κ. Καρακάνα τη διάχυτη αυτή αίσθηση. «Σε πολλά ζευγάρια έχει εμβολιαστεί ο ένας αλλά όχι ο άλλος, αν και συντρέχουν σοβαροί λόγοι υγείας, δηλαδή υποκείμενα νοσήματα» μεταφέρει τη δική της εμπειρία η ψυχολόγος, κ. Αννα Πολεμικού, «φαινομενικά ο εμβολιασμένος κάνει τα ‘στραβά μάτια’ για να διατηρηθεί η σχέση και να μην φανεί ‘αυταρχικός’, ωστόσο έχει δημιουργηθεί μεγάλη απόσταση μεταξύ των δύο πλευρών». Η απόφαση του μη εμβολιασμού, πέρα από το πολύ μεγάλο ρίσκο που ενέχει, επιφέρει μια σειρά από πρακτικά προβλήματα, που επηρεάζουν την κοινή ζωή ενός ζεύγους, ενώ ‘φορτώνει’ τη διεκπεραίωση πολλών υποχρεώσεων σε εκείνον, που χάρη στον εμβολιασμό έχει ελευθερία κινήσεων. «Φυσικά, το σοβαρότερο είναι το συμβολικό: εκπέμπεται το μήνυμα ότι η ζωή του συντρόφου, που, π.χ., έχει αυτοάνοσο νόσημα ή κάνει θεραπεία γονιμότητας, δεν είναι αρκετά σημαντική, ώστε το έτερον ήμισυ να αποφασίσει να εμβολιαστεί». Οπως επισημαίνει η κ. Πολεμικού, «αυτή η αξιακή απόκλιση προϋπήρχε και τώρα μετουσιώθηκε σε αυτή την απόφαση». Ετσι, οι συζητήσεις έπαψαν- και κατ’επέκταση η επικοινωνία.  Κάποιοι μάλιστα μεταβαίνουν στα εμβολιαστικά κέντρα «εν κρυπτώ», προκειμένου να μην διασαλεύσουν τις ενδοοικογενειακές ισορροπίες. «Ζευγάρι που σχεδίαζε να τεκνοποιήσει, τώρα διαφοροποιείται, με αφορμή τον εμβολιασμό, καθώς η γυναίκα παρασύρεται από την παραφιλολογία σχετικά με την επιρροή του εμβολίου στη γονιμότητα, ενώ ο άνδρας τρέμει μια πιθανή λοίμωξη στη διάρκεια της εγκυμοσύνης» αναφέρει μια άλλη περίπτωση η κ. Καρακάνα, «αντί να ετοιμάζονται για γεννητούρια, χωρίζουν».

«Γύρω από την απόφαση του εμβολιασμού ξετυλίγονται χειριστικές και υπόγειες συμπεριφορές από μέλη της οικογένειας» σχολιάζει η κ. Καρακάνα, κρίνοντας από τα «αφηγήματα» που έχει ακούσει από αρνητές θεραπευόμενούς της. «Διαπίστωσα για άλλη μια φορά την επιρροή που ασκούν πολλοί γονείς στα παιδιά τους- ακόμα και όταν αυτά είναι ενήλικα- υπήρξε μητέρα άνω των 80 ετών που επέβαλε στα παιδιά της, άνω των 45 ετών, να μην εμβολιαστούν, παρά το γεγονός ότι οι δικές τους οικογένειες, σύζυγοι και παιδιά, είχαν εμβολιαστεί». Φυσικά, σπάνια κάποιος έχει το σθένος να παραδεχθεί ότι έγινε υποχείριο κάποιου άλλου και δη του γονιού του σχετικά με ένα ζήτημα- κυριολεκτικά- ζωής και θανάτου. «Επικαλούνται πάντα άλλα, αυθαίρετα επιχειρήματα, τα οποία δεν είναι καν σε θέση να στηρίξουν». Η ίδια διακρίνει τρεις υποομάδες μεταξύ των αρνητών. «Είναι άνθρωποι που δεν κάνουν το εμβόλιο για λόγους οικογενειακούς, θρησκευτικούς ή πολιτικούς» απαντά στο εύλογο ερώτημα, «όσοι ανήκουν στην τελευταία κατηγορία, οι οποίοι θεωρούσαν τη στάση τους ως μια μορφή αντίστασης στην εξουσία, έχουν αρχίσει να υπαναχωρούν, υπό το βάρος της έξαρσης της πανδημίας και της αύξησης των κρουσμάτων, και προχωρούν σε εμβολιασμό». Δεν ισχύει, όμως, το ίδιο για τις άλλες δύο κατηγορίες, που μεταξύ τους αλληλοσυνδέονται και παραμένουν αμετακίνητες. Είναι χαρακτηριστικό, άλλωστε, ότι πολλές οικογένειες που έως τώρα δεν είχαν στενούς δεσμούς με την εκκλησία, εν μέσω πανδημίας επεδίωξαν να τις καλλιεργήσουν και κυρίως να επιλέξουν κάποιον «πνευματικό». «Μητέρα και κόρη διαβητικές, όταν τις ρώτησα, εάν έχουν εμβολιαστεί, μου είπαν αντί απάντησης ‘εμείς έχουμε καθοδήγηση’» μετέφερε στη διαδικτυακό σεμινάριο «Εκκλησία και Πανδημία» ο  κ. Δημήτρης Αποστολίδης, παθολόγος και θεολόγος, που ζει στη Βέροια. Πολλοί, λοιπόν, στράφηκαν στην εκκλησία θέλοντας να βρουν μια ‘κοσμοθεωρία’ που θα δικαιολογούσε τον φόβο και την άρνησή τους να εμβολιαστούν, επιλέγοντας «πνευματικούς» που αποκλίνουν από την επίσημη σήμερα θέση της Εκκλησίας. «Φυσικά, υπάρχουν μεταξύ μας και άνθρωποι που έχουν ενστερνιστεί παρανοϊκές θεωρίες» υπενθυμίζει η κ. Καρακάνα, «πολύ συχνά δε πρόκειται για ανθρώπους που εργάζονται στον ευρύτερο χώρο της υγείας».

Ο φόβος του θανάτου, η αδυναμία ελέγχου μιας ανεξέλεγκτης κατάστασης, όπως η πανδημία, δημιουργεί συγκρούσεις στις διαπροσωπικές σχέσεις, ανεξάρτητα από το εμβόλιο. «Παρακολουθώ μια οικογένεια, στην οποία όλοι έχουν μεν εμβολιαστεί, ωστόσο οι γονείς είναι καχύποπτοι έναντι των παιδιών, θεωρώντας ότι θα φέρουν τον ιό στο σπίτι και απαιτούν πριν και μετά τις εξόδους τους να διενεργούν σελφ τεστ» περιγράφει η κ. Πολεμικού. Η δε γνωστοποίηση ότι κάποιο συγγενικό πρόσωπο νοσεί προκαλεί νέους κλυδωνισμούς στους κόλπους της οικογένειας. «Λειτουργεί ακριβώς όπως η ανακοίνωση ότι κάποιος έχει καρκίνο» υπογραμμίζει η κ. Καρακάνα, «τότε είτε η σχέση θα επαναπροσδιοριστεί είτε θα τελειώσει».