Πότε μπορώ να βγω με μειωμένη σύνταξη; Αξίζει;

Μια εύκολη και συνήθης επιλογή των ασφαλισμένων, ειδικά σε περιπτώσεις με λίγα έτη ασφάλισης, αποτελεί η έξοδος με μειωμένη σύνταξη. Πότε όμως υπάρχει αυτή η δυνατότητα και κυρίως πότε αυτή είναι μια συμφέρουσα επιλογή, θα τα αναλύσουμε στο σημερινό άρθρο.

Η διαπίστωση της ύπαρξης ενεργού ασφαλιστικού δεσμού διαφοροποιείται ανάλογα με το αν υπάγεται κανείς στους παλαιούς ή τους νέους ασφαλισμένους. Για ασφαλισμένους προ του 1993 (παλαιούς) απαιτείται η ύπαρξη τουλάχιστον 100 ενσήμων κατ’ έτος την τελευταία πενταετία, ενώ για νέους ασφαλισμένους απαιτούνται τουλάχιστον 750 ένσημα συνολικά την τελευταία πενταετία και όχι κατ’ έτος.

– Ειδικά για την τρέχουσα πενταετία ισχύει η «διάταξη COVID» του αρ. 121 ν. 5078/2023 (Εγκύκλιος 2/2024 ΕΦΚΑ), σύμφωνα με την οποία στην περίπτωση που δεν συμπληρώνονται τα 100 ένσημα ειδικά για τα έτη 2020 ή και 2021, τότε η αναζήτηση των 100 ενσήμων επεκτείνεται αντίστοιχα στο έτος 2019 ή και 2018.

Να σημειωθεί επίσης ότι δεν απονέμουν όλα τα πρώην ταμεία μειωμένη σύνταξη, αλλά κατά βάση το ΙΚΑ, το Δημόσιο και τα ταμεία αυτοαπασχολούμενων (ΤΑΝ, ΤΣΑΥ, ΤΣΜΕΔΕ). Παρ’ όλα αυτά μπορεί υπό προϋποθέσεις ασφαλισμένος άλλου ταμείου να λάβει μειωμένη σύνταξη, εφόσον στο παρελθόν είχε ασφαλιστεί σε ένα από τα παραπάνω ταμεία κάνοντας χρήση των διατάξεων της διαδοχικής ασφάλισης.

Το κρίσιμο σε όλα αυτά όμως είναι το οικονομικό αποτέλεσμα της μειωμένης σύνταξης. Το ερώτημα δηλαδή που συχνά μας απευθύνετε: «Αξίζει;».

Οι ασφαλισμένοι θα πρέπει να γνωρίζουν ότι η μειωμένη σύνταξη επηρεάζει μόνο το κομμάτι της εθνικής σύνταξης και καθόλου το ανταποδοτικό τμήμα της. Πρακτικά αυτό σημαίνει πως ό,τι θα λάμβανε ο υποψήφιος συνταξιούχος και αντιστοιχεί στα έτη ασφάλισής του θα το λάβει κανονικά. Το «πέναλτι» που θα υποστεί λόγω της πρόωρης συνταξιοδότησης αφορά μόνο στο κομμάτι της εθνικής σύνταξης.

Επομένως η μεγαλύτερη επιβάρυνση που μπορεί να υποστεί ο ασφαλισμένος στην περίπτωση της πρόωρης συνταξιοδότησης είναι περί τα 130€, ποσό σημαντικό για την στάθμιση των διαθέσιμων επιλογών. Στο παραπάνω ποσό της εθνικής σύνταξης προστίθεται το ανταποδοτικό κομμάτι που προκύπτει από τα έτη ασφάλισης και τις συντάξιμες αποδοχές του ασφαλιστικού βίου του κάθε ασφαλισμένου (είναι ο μέσος όρος των μικτών αποδοχών από το 2002 έως τη συνταξιοδότηση). Προσοχή, στην περίπτωση που επιλεγεί η πρόωρη έξοδος με μειωμένη σύνταξη, τότε το πέναλτι στο ποσό της εθνικής σύνταξης παραμένει εφ’ όρου ζωής.

Ας δούμε ένα παράδειγμα:

Ασφαλισμένος του ΙΚΑ με συντάξιμες αποδοχές περί τα 1.500€, ηλικίας 62 ετών και με 28 έτη ασφάλισης, στην περίπτωση που αιτηθεί μειωμένη σύνταξη θα λάβει σύνταξη ποσού 665€. Ο ίδιος ασφαλισμένος αν παραμείνει ακόμα 2 έτη στην εργασία και αιτηθεί μειωμένη σύνταξη στα 64 τότε θα λάβει σύνταξη ποσού 757€. Και αν ο ίδιος ασφαλισμένος συνεχίσει στην εργασία έως την ηλικία των 67 με συμπληρωμένα 33 έτη ασφάλισης τότε θα λάβει πια πλήρη σύνταξη ποσού 920€.

Η μειωμένη σύνταξη είναι σίγουρα πιο συμφέρουσα στις περιπτώσεις ασφαλισμένων κοντά στο ηλικιακό όριο της πλήρους σύνταξης, όπου το πέναλτι μειώνεται σημαντικά και άρα το όφελος από την πρόωρη έξοδο είναι μεγαλύτερο. Σε κάθε περίπτωση για να μπορέσει ο ασφαλισμένος να πάρει τη σωστή απόφαση θα πρέπει να έχει μια κατά το δυνατό ασφαλέστερη (μέσω ειδικευμένων συμβουλών) εικόνα της σύνταξης που θα λαμβάνει, ώστε να σταθμίσει την επιλογή της εξόδου με μειωμένη εν σχέσει και με τις αποδοχές που έχει ως εργαζόμενος, προκειμένου να μην υποστεί ραγδαία μεταβολή στο βιοτικό του επίπεδο. Είναι μια απόφαση ζωής.