By Tο “Κακόηθες Μελάνωμα” του Θάνου Μικρούτσικου σε στίχους του Άλκη Αλκαίου είναι γραμμένο για το Νίκο Πουλαντζά, μαρξιστή διανοούμενο και φιλόσοφο, που αυτοκτόνησε στο Παρίσι το 1979.
Το τραγούδι περιγράφει εμφανέστατα όλη την κατάσταση με την οποία ερχόταν αντιμέτωπος ο Πουλαντζάς από τους ομοεθνείς του (“τη σκοτεινή σου μελετάμε πείνα / καχύποπτοι, ανύποπτοι και ύποπτοι“, “οι φίλοι σ’ επισκέπτονται με δόσεις / παράφοροι, ανυπόφοροι κι αδιάφοροι“, “μέχρι ν’ αρχίσεις, μέχρι να τελειώσεις / το προσωπό τους αποστρέψαν άφωνοι / οι φίλοι και γελούν στις συγκεντρώσεις / μεγάφωνοι, μικρόφωνοι, παράφωνοι“) στις διαλέξεις του στην Ελλάδα, ειδικά όταν εξέφραζε απόψεις π.χ. ότι “με το ρυθμό και τον τρόπο που οργανώνεται η Παιδεία στην Ελλάδα, ο κόσμος κάποια στιγμή θα στραφεί στην ιδιωτική εκπαίδευση” (προφητικά λόγια εκ των υστέρων). 20 χρόνια μετά θάνατον, “αναγνωρίστηκε” βέβαια…
Στην Πέργαμο και στη Μπαστιά,
δίδυμα πάνε φορτηγά
κι ένα ιπτάμενο δελφίνι
στον Πόρο και στη Σαντορίνη.
Απόψε πρέπει να προφτάσω
γιατί αύριο θε να σε χάσω.
“Τον Νίκο Πουλαντζά δεν τον γνώρισα, έφυγε πολύ νωρίς“, λέει ο ίδιος ο Θάνος Μικρούτσικος. “Όμως, είχα διαβάσει τα βιβλία του και τον θαύμαζα. Θεωρούσα και θεωρώ τον Νίκο Πουλαντζά ως ένα μεγάλο διανοητή της Αριστεράς, κυρίως σε θέματα που επεξεργάστηκε σε σχέση με το κράτος.
Εκείνη την περίοδο ήμουν ιδιαίτερα στεναχωρημένος από τον θάνατο του Πουλαντζά, με είχε σοκάρει. Εξοργίστηκα όταν διάβασα στον Ριζοσπάστη δύο φράσεις μόνο, σε μια μέσα σελίδα, λίγο πάνω λίγο κάτω από την είδηση ότι είχε ακριβύνει το ζαμπόν και το κεφαλοτύρι, ότι «χθες αυτοκτόνησε στο Παρίσι ο Νίκος Πουλαντζάς» ή κάτι τέτοιο. Αυτή ήταν, σε μόλις δύο γραμμές, η αναγγελία του θανάτου ενός μεγάλου διανοητή, ενός από τους μεγαλύτερους διανοητές του μαρξισμού στον κόσμο. Αμέσως, ως μέλος του ΚΚΕ, έκρινα σκόπιμο και του αφιέρωσα το «Κακόηθες Μελάνωμα». Αυτό θεωρήθηκε αδιανόητο. Ήταν όμως μια πράξη συνειδητή, αποτέλεσμα της φοβερής εκτίμησης που έτρεφα για τον Νίκο Πουλαντζά αλλά και της αδυναμίας μου να παρακολουθήσω αυτή την αντίληψη που κυριαρχούσε στην Αριστερά και ιδιαίτερα στο ΚΚΕ. Την αφιέρωση στον Πουλαντζά την ανακοίνωσα, σε συμφωνία με τον Άλκη Αλκαίο, στις τέσσερις συναυλίες που έδωσα το 1980 στο Φεστιβάλ Αθηνών.
Έχουν περάσει σχεδόν τριάντα χρόνια. Το «Κακόηθες Μελάνωμα» είναι ένα τραγούδι που αρκετοί το θυμούνται ακόμα και σήμερα. Και αυτό έχει σημασία, γιατί ποτέ δε λειτούργησε ως τραγούδι-σουξέ. Στο δίσκο μου «Αραπιά για λίγο πάψε να χτυπάς με το σπαθί» υπάρχει μια εκτέλεση του τραγουδιού ηχογραφημένη ζωντανά από την Πάτρα, με μια εισαγωγή 13 λεπτών. Την ονόμασα «Κι αυτό κακόηθες παιδιά;»”.
Comments